‘Wie gaat weg en wie blijft hier?’ nog steeds actueel 

door

Tekst Steven Seedo 

PARAMARIBO – ‘’Ik krijg nog steeds regelmatig reacties op het lied. Het vraagstuk van het verlaten van het land is nooit opgehouden. Steeds weer keert dezelfde vraag terug: wie gaat weg en wie blijft hier?’’ Dat zegt Hans Breeveld over zijn Srefidensi-lied ‘Wie gaat weg en wie blijft hier? ‘aan de Ware Tijd. Hij schreef dit lied ter gelegenheid van de op komst zijnde onafhankelijkheid van Suriname in 1975. 

Nog actueel 

“De titel van het lied is altijd actueel gebleven. Vijftig jaar na de onafhankelijkheidsverklaring blijven mensen voor langere of kortere tijd trekken naar het buitenland, steeds met de vraag waar ze zich uiteindelijk zullen vestigen’’, vult hij aan. ‘Wie gaat weg en wie blijft hier?’ werd uitgebracht door VIP Records NV. Het eerste exemplaar werd op 22 november 1974 aan Breeveld overhandigd door de directeur van het bedrijf, in aanwezigheid van zijn inmiddels overleden producer Alberto Gemerts. Het lied werd oorspronkelijk in het Sranantongo geschreven en droeg de titel Srefidensi.

‘’Dichter Henny de Ziel (Trefossa) had mij gevraagd het door hem gecreëerde woord ‘Srefidensi’ te promoten tijdens mijn lezingen en optredens in Nederland. Op advies van zanger, componist, arrangeur en producer Alberto Gemerts heb ik de tekst van het lied in het Nederlands vertaald. De titel van de vertaalde versie werd ‘Wie gaat weg en wie blijft hier?’” 

Idee The King of Kaseko, Lieve Hugo – van wie Gemerts eveneens de producer was – bracht enkele maanden later, in 1975, zijn lied Srefidensi uit. Lieve Hugo was ook aanwezig in de studio toen Breeveld ‘Wie gaat weg en wie blijft hier?’ opnam. “Ik voel mij zeer vereerd dat hij samen met mijn broer Clarence, bij het opnemen van ‘Patat en Tomtom’ – de keerzijde van de single – als backgroundzanger optrad.” 

‘Wij hebben veel kansen laten liggen, maar het is gelukkig nog niet te laat.‘

Het idee voor de song ontstond toen zijn broer Borger in 1974 naar Europa vertrok om in België een vervolgstudie te doen. ‘’Hij bracht het boek ‘Een volk op weg naar zelfstandigheid’ van dr. ir. Franklin Essed als geschenk voor mij mee. Ik vroeg hem: hoe gaat het in Suriname? Zijn antwoord ‘de mensen vertrekken in groten getale’ – was voor mij de aanleiding om ‘Wie gaat weg en wie blijft hier?’ te schrijven.” 

Plagerij 

Na zijn terugkeer in Suriname in 1981 vertelden collega’s van de toenmalige Regeringsvoorlichtingsdienst Suriname – nu Communicatiedienst Suriname  – waar Breeveld enige tijd promotieonderzoek deed, dat het lied ook als plagerijtje werd gebruikt. Wanneer de minister-president bijvoorbeeld op reis zou gaan, maakten medewerkers zich klaar om mee te gaan. Wie niet mee mocht, kreeg van anderen het lied ‘Wie gaat weg en wie blijft hier?’ toegezongen. Er zijn meerdere anekdotes waarin het lied anders werd gebruikt dan oorspronkelijk bedoeld. Na zijn terugkeer hield Breeveld zich meer bezig met lezingen, artikelen en gedichten, en zong hij minder dan in zijn studententijd. 

Verkeerde bestuurders 

Breeveld is van mening dat Suriname in de afgelopen vijftig jaar veel meer had kunnen bereiken, gelet op de beschikbare middelen, het menselijk potentieel, de flora en fauna en de natuurlijke hulpbronnen. Wat hem dwarszit, is dat het land niet altijd over de juiste bestuurders beschikte en dat een te negatieve kijk op Suriname is ontstaan en in stand wordt gehouden. ‘’Wij hebben veel kansen laten liggen, maar het is gelukkig nog niet te laat. We hebben leiders nodig die het belang van de natie centraal stellen en een assertief volk dat zich niet meer laat onderschikken’’, benadrukt hij.