Verbroederingspolitiek was meer gericht op politieke samenwerking

door

INGEZONDEN

De VHP heeft stilgestaan bij de geboortedag van Jagernath Lachmon en de betekenis die hij heeft gehad voor de Surinaamse politiek. De VHP roept op om te bouwen aan één volk en één natie in de geest van verbroedering en eenheid.

In Suriname woont meer dan één volk. Wie oproept tot bouwen aan één volk roept eigenlijk op tot assimilatie, zo u wilt tot dogla-vorming.

“Natuurlijk is het een mooie gedachte een natie te vormen, maar dromen kan men in dit verband liever doen met de ogen open. Dan slaapt men misschien beter”

Wij spreken van een volk als wij kunnen constateren dat een bepaalde groep mensen een eenheid vormt op grond van een aantal objectieve gegevens. Daartoe behoren gemeenschappelijke historie, taal en/of religie, afgesloten geografische ligging, belangengemeenschap en bepaalde ervaringen. Gemis van het ene element kan door het andere worden gecompenseerd.

Wanneer een volk zich bewust wordt bij elkaar te behoren en aldus aan het objectieve element volk het subjectieve element van een bepaalde bewustzijnsinhoud wordt toegevoegd, wordt het volk tot een natie. Met enige goede wil, kan men dus stellen dat in Suriname met zijn verschillende volken sprake is van een natie in wording.

Natuurlijk is het een mooie gedachte een natie te vormen, maar dromen kan men in dit verband liever doen met de ogen open. Dan slaapt men misschien beter. Op etnische en religieuze leest gestoelde politieke partijen, die hun eigen achterban bevoordelen met baantjes, met opleidingsplaatsen, met toekenning van opdrachten, wijzen nou niet bepaald op verbroedering.

De verbroederingpolitiek die het politieke leven in Suriname beheerste in de periode 1958-1967 is door de Hindostaanse en creoolse politici verschillend opgevat. Dat kan men lezen in ‘Het Ontstaan en Ontwikkeling van het Surinaams nationalisme, Natievorming als opgave’ van Edwin Marshall, 2003.

De verbroederingspolitiek werd door de VHP-leiding vooral functioneel-instrumenteel benaderd. Verbroedering hield samenwerking in op politiek niveau, waardoor er een gunstig en stabiel klimaat kon ontstaan voor de ontwikkeling van de achterban, op cultureel, sociaal en economisch gebied.

Ook uit het uitgebreide interview dat Roy Khemradj met Jagernath Lachmon heeft gehad, blijkt dat verbroederingspolitiek naar de opvatting van Lachmon niet meer was dan een politieke overeenkomst, een in beginsel niet-aanvalsverdrag tussen partijen en niet een hecht ideologisch gefundeerde filosofie gericht op natievorming en integratie. In het verlengde van deze interpretatie lag dan ook de opvatting die door Jhan Adhin is verwoord over cultuur in de multiculturele samenleving, de “ánektá men ektá ná akveshtá”, “eenheid in verscheidenheid, geen uniformiteit”.

Echter, de creoolse politici interpreteerden de verbroederingspolitiek vooral in existentiële zin, waarbij het verbroederen een waarde op zich zou zijn in een multiculturele samenleving. Verbroederen zou inhouden assimileren, cultureel versmelten, betrokken raken in elkaars culturele waarden en normen.

De verbroederingspolitiek was dus een stuk ‘real politiek’ waar de twee grootste etnische groepen op politiek vlak samenwerkten tot wederzijds voordeel. In dit opzicht werd het ideologisch denken van de nationalisten als een stoorzender beschouwd door zowel Lachmon als Johan Adolf Pengel van de Nationale Partij Suriname (NPS), aldus nog steeds Marshall.

Het door de VHP gekoesterde begrip ‘bromkidyari’ geeft meer een uiterlijke schijn weer, een windowdressing, zolang beleid uitblijft om groepen meer te integreren. De houding van politieke partijen, efu a no go tide a sa go tamara, zal tot gevolg hebben dat het enkele eeuwen zal duren voordat men kan spreken over een Surinaamse natie, waarbij er sprake is van een versmelting of één etniciteit alle andere zal opslokken en haar wil zal opleggen. Wie de economische macht heeft, heeft vaak ook de politieke macht.

Rinaldo van Rhemen

De redactie van de Ware Tijd stelt lezers in de gelegenheid stukken in te zenden ter publicatie. In principe worden alle ingezonden artikelen opgenomen, tenzij de inhoud schadelijk, kwetsend of beledigend is voor derden. Stukken die worden geplaatst komen niet noodzakelijkerwijs overeen met de mening van de Ware Tijd. De redactie behoudt zich het recht voor om stukken niet te plaatsen, of in te korten of te redigeren zonder dat die uit hun context worden gehaald.