Trump start met ontslagen tijdens shutdown: opnieuw duizenden ambtenaren op straat

Op dag 10 van de shutdown doet de Trump-regering waar het de afgelopen weken al veelvuldig mee dreigde. “De ontslagen zijn begonnen”, schreef directeur Russel Vought van het Budget Office kort voor het weekend in een korte boodschap op X. Opnieuw worden duizenden Amerikaanse ambtenaren op straat gezet.
Niemand weet meer waar die aan toe is. “In april ben ik al eens ontslagen, na een maand werd ik toch weer teruggehaald”, zegt Travis Kinder, die voor het ministerie van Gezondheidszorg werkt. De ambtenaar doet onderzoek naar auto-immuunziekten. “Nu staat mijn carrière weer op het spel. Terwijl de overheid op slot zit, staan de aandoeningen van onze patiënten niet stil”, zegt hij.
Anderen werden al eerder op straat gezet. “Ik ben in juli ontslagen”, zegt Michael Duffin. Hij werkte voor het Amerikaanse Bureau of Counterterrorism, dat zich bezighield met internationale samenwerking om terrorisme te bestrijden, ook samen met Nederland. “Ze geloofden niet dat het paste in het America First-buitenlandbeleid van de Trump-regering.”
‘Ambtenaren als gijzelaars’
Trump wil het ambtenarenbestand dit jaar met 300.000 mensen terugdringen. De ontslagen van vrijdagavond komen daar bovenop. Bij onder meer het ministerie van Financiën en het Gezondheidsministerie verdwijnen meer dan 4000 banen.
“Een bullebak die zich bezighoudt met chantage”, noemt de Democratische senator Elizabeth Warren de Amerikaanse president, die eerder zelf al zei de shutdown te gebruiken om meer ambtenaren te ontslaan.
“De president van de Verenigde Staten die om politieke redenen zoveel mogelijk pijn wil toebrengen aan duizenden mensen, wiens enige ‘zonde’ is dat ze hun werk doen”, zegt Warren, bij de trappen van de Senaat. “De rechtbanken hebben al geconcludeerd dat meerdere ontslagen illegaal zijn”, valt collega-senator Chris Van Hollen haar bij. “Ontslagen tijdens de shutdown zijn dat ook”, stelt hij.
Van Hollen vertegenwoordigt het nabijgelegen Maryland, waar zo’n 225.000 federale ambtenaren wonen. Ook hij vindt dat Trump de ontslagen gebruikt als pressiemiddel. “Alsof ze ambtenaren gebruiken als gijzelaars. Het is hypocriet: hij wil de overheid openhouden om diensten te kunnen verlenen. Maar de mensen die die diensten leveren, wil hij ontslaan.”
Militairen wel betaald
Democraten en Republikeinen zijn verwikkeld in een impasse over de begroting van het nieuwe boekjaar, dat 1 oktober is ingegaan. Zonder akkoord in het Congres mag de overheid alleen geld uitgeven aan ‘essentiële overheidsdiensten’. Of ze nou doorwerken, of thuiszitten: betaald krijgen de ambtenaren voorlopig niet. Wel zegt Trump inmiddels geld te hebben gevonden om militairen hun salaris te kunnen betalen.
Ondanks hun meerderheid hebben de Republikeinen in de Senaat nog een handvol Democraten nodig om hun begroting door te drukken. De Democraten zetten hun hakken in het zand en eisen dat subsidies voor zorgverzekeringen worden voortgezet.
“Wij zullen blijven vechten”, zegt Warren, gevraagd of zij buigt voor de druk van Trump. “Het is een strijd voor de tientallen miljoenen Amerikanen, zodat zij op 1 november niet wakker worden en zien dat hun zorgpremie is verdubbeld.”
“We werken er hard aan de overheid weer te heropenen, en te zorgen dat jullie betaald krijgen”, roept de Republikeinse senator Susan Collins nog, in de gangen van het Capitool tegen een groep ambtenaren. Meer wil ze niet zeggen, ook niet over de ontslagen. “We verdienen zoveel beter dan dit, maar ze loopt gewoon door”, zegt ambtenaar Stephi. “Het is laf, ze laten ons in de steek.”
Vliegverkeer vertraagd
Inmiddels beginnen de effecten van de shutdown door te sijpelen tot ver buiten de muren van het Capitool. Op meerdere plekken hebben luchtverkeersleiders, die niet betaald krijgen tijdens de shutdown, zich ziekgemeld. Daardoor kampt het vliegverkeer met meer vertragingen. Vanaf zondag sluiten de ‘Smithsonians’, de nationale musea in de hoofdstad, hun deuren tot nader order.
Ondertussen is de blame game in volle gang: Trump noemt de shutdown steevast de ‘Schumer Shutdown’, naar de leider van de Democraten in de Senaat. De Democraten op hun beurt wijzen naar Trump, en de Republikeinse Partij. Amerikanen zijn verdeeld over de schuldvraag.
De vraag is wie als eerste met de ogen knippert in deze staredown: Trump en zijn Republikeinen, of toch de Democraten? “Er is niks om over te onderhandelen”, zei leider John Thune van de Republikeinse Partij eerder op een persconferentie. Toch blijft dat waar de Democraten op mikken. “De Republikeinen zullen moeten gaan onderhandelen, de president moet praten”, zegt senator Van Hollen vastberaden.

...