Technologische innovatie en menselijk kapitaal cruciaal voor Suriname’s toekomst

Suriname staat voor een cruciale uitdaging: hoe kan het de arbeidsproductiviteit verhogen en de economie moderniseren terwijl het land afhankelijk blijft van traditionele sectoren zoals mijnbouw en handel? Dr. Ruben Gowricharn, voormalig hoogleraar Indiase diasporastudies, benadrukt dat technologie, innovatie en goed opgeleide werknemers de sleutel vormen tot duurzame economische groei.
Arbeidsproductiviteit onder de loep
Gowricharn legt uit dat arbeidsproductiviteit op macroniveau wordt berekend als de output gedeeld door het aantal gewerkte uren. In Suriname ontstaan hierbij grote interpretatieproblemen: de productiviteit in de mijnbouw ligt veel hoger dan in de overheidssector of de laagtechnologische informele sector. Ook verschillen binnen sectoren, zoals de horeca of detailhandel, maken de indicator moeilijk te interpreteren.
“Het gaat niet alleen om geldelijke output.
Kinderarbeid, prostitutie, illegale arbeid en criminaliteit beïnvloeden de cijfers en vervormen het beeld van de werkelijke productiviteit,” aldus Gowricharn.
Op bedrijfsniveau wordt de Labour Efficiency Ratio (LER) gebruikt, maar ook daar spelen problemen met het vaststellen van de juiste arbeidsinput, zoals schoonmaak, beveiliging en management. Daarnaast kan productiviteit worden uitgedrukt in geld of fysieke output; in een importafhankelijke economie als Suriname zegt geldelijke output vaak weinig over het daadwerkelijke productievermogen van arbeid.
Lage arbeidsproductiviteit door laaggeschoolde arbeid
Een groot deel van de Surinaamse bevolking heeft slechts een lage of middelbare opleiding voltooid. Volgens cijfers uit 2012 had 80 procent van de bevolking maximaal MULO-niveau afgerond. Het lage onderwijsniveau en de schaarste aan geschoolde arbeid remmen de groei van de arbeidsproductiviteit. Dit belemmert ook het concurrentievermogen van bedrijven en het opleiden van personeel voor nieuwe technologieën.
Innovatie en creatieve destructie
Volgens Gowricharn biedt het economisch principe van creatieve destructie kansen: concurrentie dwingt bedrijven tot innovatie, wat kan leiden tot hogere arbeidsproductiviteit, lagere kosten en een herallocatie van arbeid. In Suriname is echte innovatie tot nu toe beperkt. Enige vooruitgang is zichtbaar in de machinale rijstbouw, terwijl de mijnbouw en industrie grotendeels bestaan uit monopolies, waardoor innovatie moeilijker van de grond komt.
Technologie en AI als sleutel
Gowricharn wijst op het potentieel van robotisering en kunstmatige intelligentie (AI) om arbeid te vervangen, efficiënter te maken en nieuwe sectoren te creëren. “AI kan de productiviteit in vrijwel alle sectoren verhogen, van gezondheidszorg en onderwijs tot transport en landbouw,” zegt hij. Om hiervan te profiteren, is goed geschoold personeel essentieel.
Politieke keuzes voor modernisering
De keuze welke sectoren eerst worden gemoderniseerd, is volgens Gowricharn een politieke. Hij pleit voor pilots in sectoren met veel witteboordenberoepen, zoals de overheid, het onderwijs en de zakelijke dienstverlening, waar overtollige arbeid kan worden omgeschoold en nieuwe technologie kan worden toegepast. Zo kunnen olie-inkomsten worden ingezet om modernisering te financieren, infrastructuur te verbeteren en opleidingsniveaus te verhogen.
Beloning en motivatie
Een hogere arbeidsproductiviteit moet volgens Gowricharn gepaard gaan met een betere beloning. Loonstijgingen in Suriname zijn vaak politiek bepaald of afgedwongen door vakbonden en weerspiegelen niet altijd de productiviteit van werknemers. Innovatie en technologische vooruitgang kunnen de basis leggen voor een meer meritocratische beloningsstructuur. Gowricharn stelt dat Suriname, wil het economisch niet afhankelijk blijven van toevallige natuurlijke rijkdommen zoals bauxiet, goud en olie, een duidelijke visie nodig heeft op moderne economieën. Investeren in arbeidsproductiviteit, technologie en opleiding is volgens hem essentieel om een economie met hoogwaardige arbeid en hogere welvaart te realiseren.
Bron:VES-Inzicht, september 2025
The post Technologische innovatie en menselijk kapitaal cruciaal voor Suriname’s toekomst ..

...