Suriname op kruispunt: stabiliteit hersteld, maar grote hervormingen dringend nodig

Een delegatie van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) heeft een missie afgerond in Suriname. Dit is een regulier bezoek onder Artikel IV van de Statuten van het IMF. In een slotverklaring zijn de voorlopige bevindingen gepubliceerd. Op basis van de voorlopige bevindingen zal een rapport worden opgesteld dat, onder voorbehoud van goedkeuring, ter bespreking en besluitvorming aan de Raad van Bestuur van het IMF zal worden voorgelegd. De verklaring komt neer op het volgende:

Nu Suriname zijn 50-jarige onafhankelijkheid viert, staat het land opnieuw op een beslissend moment. De economie heeft de afgelopen jaren opmerkelijk herstel getoond, met verbeterde macro-economische stabiliteit en sterkere beleidskaders. Maar met de komst van significante olie-inkomsten vanaf 2028 – vooral uit Blok 58 – is de urgentie groot om instituties te versterken en hervormingen versneld door te voeren.

De economische groei blijft voorlopig rond de 2 à 3 procent. Een tegenvallende goudproductie drukt de cijfers, maar de aanstaande olieontwikkeling moet dit in de toekomst compenseren. Toch waarschuwen economen dat de importintensieve fase van het olieproject de lopende-rekeningtekorten tot 2028 flink zal vergroten.

Ondertussen kraakt de begrotingsdiscipline. Na jaren van primaire overschotten dreigt in 2025 een tekort van ongeveer 1 procent van het bbp. De toegenomen overheidsuitgaven, vooral richting de verkiezingen, hebben de kassaldi uitgehold en de inflatie opgedreven tot boven de 10 procent. De centrale bank moest ingrijpen om verdere muntdepreciatie te beperken.

Een lichtpunt is de geslaagde schuldenoperatie van USD 1,575 miljard, waarmee Suriname tijd heeft tot de olie-inkomsten gaan vloeien. 2026 en 2027 zullen cruciaal zijn: zonder stevige en geloofwaardige begrotingsconsolidatie blijven inflatie en wisselkoersdruk aanhouden.

Belangrijke hervormingen liggen op tafel. Zo moeten subsidies – vooral op elektriciteit – worden afgebouwd, terwijl sociale programma’s worden herzien om lekken tegen te gaan. De belastingdienst moet professioneler en autonomer worden, de handhaving in de goudsector strenger, en accijnzen kunnen omhoog.

Tegelijkertijd dringt de tijd voor meer transparantie en anticorruptiemaatregelen, zeker richting de olieboom. De nieuwe aanbestedingswet moet volledig worden uitgevoerd en de aangescherpte anticorruptiewet wacht nog op parlementaire goedkeuring.

Ook de centrale bank staat voor grote moderniseringsstappen: duidelijker monetaire doelstellingen, betere communicatie, oprichting van een monetair beleidscomité en hervorming van het wisselkoers- en rentebeleid.

Tot slot wordt gewezen op een ander chronisch probleem: trage regelgeving en bureaucratie. Zonder efficiëntere overheidsdiensten, betere infrastructuur en investeringen in menselijk kapitaal dreigt Suriname de kansen van de komende olie-inkomsten niet volledig te verzilveren.

...