Volgens de Suriname Second Voluntary National Review 2025, het rapport waarmee Suriname aan de Verenigde Naties verslag uitbrengt over de stand van zaken rond de duurzame ontwikkelingsdoelen, ligt het land op schema om het zesde doel te bereiken. Dat betekent dat in 2030 iedereen in Suriname toegang zal hebben tot schoon en betaalbaar drinkwater. Patricia Hok, die in de buurt Charlesburg woont, hoopt het van harte. “Maar als ik kijk hoe erg het de afgelopen twee jaar is geworden, dan betwijfel ik dat ten zeerste”, zegt ze tegen de Ware Tijd met een stem waarin moedeloosheid doorklinkt.
Tekst en beeld: Euritha Tjan A Way
De review laat zien dat de meeste mensen – ruim 99,2 procent in urbane gebieden, zoals Paramaribo – al toegang hebben tot schoon drinkwater. Toch trekken sommige inwoners van Paramaribo dit percentage, dat is gebaseerd op de Multiple Indicator Cluster Survey 2018, sterk in twijfel.
“Ik zit hier met een demente moeder die incontinent is. Ik heb voor alles water nodig. Het is zo vreselijk onhygiënisch als ik daar geen toegang toe heb”Patricia Hok
Voor velen van hen begon het probleem vier jaar geleden. Sylvana Ellis, die in de buurt van Vredenburg woont, zegt dat ze na vier jaar bedelen, onderzoeken en klagen doodmoe is. “Ik ben bijna nooit thuis, want ik heb geen water. Ik verblijf vaker in de stad bij mijn moeder. Mijn kwaliteit van leven is door deze situatie ernstig achteruitgegaan”, vertelt ze aan de krant.
Regionaal Ziekenhuis Wanica
Het tekort begon volgens haar ongeveer vier jaar geleden, vlak na de aanleg van het Regionaal Ziekenhuis Wanica. Vóór die tijd had ze geen last van lage druk en niet eens een waterton. “Toen kocht ik een ton om het tekort met regenwater op te vangen, maar dat was niet genoeg.”
Na een tijdje kocht ze nog een ton, maar de watervoorraad bleef ontoereikend. “Ik besloot daarna om water te kopen, maar dat drukt echt op mijn budget. Het kost me gewoon heel veel. Dus nu verblijf ik samen met mijn zoon vaker in de stad.”
Ze geeft ook geen meterstanden door aan de Surinaamsche Waterleidingmaatschappij (SWM). “Ik ben nauwelijks thuis, dus ik weet niet of ze de meterstand komen opnemen. Ik kan niet thuisblijven om dat in de gaten te houden.” Na al die jaren van klagen en onderzoeken heeft ze nooit van de SWM gehoord wat nou precies het probleem is.
Ook Leanda Zeldenrust tast in het duister over wat er mis is met haar watertoevoer. “Ik woon daar al zeventien jaar. Ongeveer vier jaar geleden ben ik van alles gaan proberen om erachter te komen waarom ik plotseling geen water meer kreeg.”
Van het in de grond graven van de watertank, zodat die op het niveau van de meter kwam, tot het openbreken van mogelijke leidingen op het erf en op de straat: niets hielp. “Op een gegeven moment heeft de SWM een deel van de meter doorgesneden en er een pvc-buis op aangesloten. Daar kwam slechts een straaltje water uit. Maar ik weiger op die manier water te tappen”, zegt Zeldenrust.
Water is een recht
Op een bepaald moment koos ze er ook voor om water te kopen, maar de procedure noemt ze “ten hemel schreiend”. “Eerst moest ik naar de SWM om het te bestellen. Vervolgens hoor je dat ze binnen drie tot vijf dagen zullen komen. Dan moet ik als drukke ondernemer al die dagen thuisblijven, want ik moet op een papiertje tekenen dat ik het water heb ontvangen, inclusief tijdstip en hoeveelheid.” Dat werkte voor haar absoluut niet. Zeldenrust betaalt nog steeds een waterrekening, maar geeft geen meterstanden door.
Ze kan zich ook niet vinden in de redenering van minister David Abiamofo van Natuurlijke Hulpbronnen (NH), die bij een recent persmoment voorafgaand aan de ministerraadsvergadering mensen opriep om de meterstanden wél door te geven: “Wil je dat het juiste bedrag in rekening wordt gebracht, dan is het zaak dat de meterstand wordt doorgegeven.” Zeldenrust: “Het gaat me niet om de rekening; het hebben van schoon drinkwater is een recht. De minister zou dat moeten weten. Nu heb ik dat al jaren niet, tenzij ik water koop.”
Water bij de SWM kost ongeveer SRD 75 per kubieke meter. Het probleem is dat de levering niet volgens een vast schema plaatsvindt. Particulieren rekenen voor water plus transport een startprijs van ongeveer SRD 950, die kan oplopen tot meer dan SRD 2.000 voor zes kubieke meter. “Ik vraag me af of de SWM wel kijkt naar dit verlies dat het bedrijf lijdt. Of wordt dit tekort bewust in stand gehouden, zodat wan sma kan meki wan moni”, zegt iemand die anoniem wil blijven. Ze vreest represailles omdat ze bij de overheid werkt en de SWM een overheidsbedrijf met een monopoliepositie is. “Maar dit moet echt worden onderzocht. De particulieren halen het water ook bij de SWM.”
Hoop
Gonda Asadang, directeur van het directoraat Water van NH, zegt tegen de Ware Tijd dat er licht is in de ‘donkere watertunnel’. Ze bevestigt dat productie en onderhoud bij de SWM geen gelijke tred hebben gehouden met de aanleg van nieuwe projecten en de toegenomen watervraag. “Maar zonder geld kun je niets doen”, stelt ze.
In de Suriname Second Voluntary National Review 2025 staat dat een gebrek aan geld, kennis en kunde de toegang tot water belemmert, vooral in rurale gebieden. Asadang bevestigt dat haar directoraat recent een brief heeft gestuurd naar het ministerie van Financiën en Planning om de tweede tranche van de financiering vrij te maken, zodat de SWM door kan gaan met lopende projecten ter verbetering van de watervoorziening.
Hok hoopt van harte dat het lukt. “Ik zit hier met een demente moeder die incontinent is. Ik heb voor alles water nodig. Het is zo vreselijk onhygiënisch als ik daar geen toegang toe heb.” Hok, die al langer dan een jaar vraagt om vervanging van de watermeter, hoopt dat met het vrijgekomen geld ook nieuwe meters worden aangeschaft. “Ik vind dat de SWM water gratis moet leveren. Ik betaal mijn rekening – waarvan ik niet eens weet hoe die wordt berekend – op tijd. En het is niet mijn schuld dat ik geen water heb. Dus ik vind niet dat ik moet betalen.” Volgens haar drukt het kopen van water zwaar op haar budget.
Truck stoppen
Jacintha Dundas heeft vooral moeite met de manier van werken bij de SWM. Ze woont in de buurt van Tout Lui Faut en heeft de afgelopen twee jaar gemerkt dat het waterprobleem verergerde. “Na twee weken vakantie dacht ik dat mijn tank wel gevuld zou zijn. Niet dus! Nu bel ik met de SWM. Ze hebben toegezegd binnen drie tot vijf dagen te komen leveren, maar dat hebben ze niet gedaan.” Dundas belde terug om dat te melden en merkte op dat ze wel trucks van de SWM in haar buurt had gezien. “Die lieve dame vroeg me: ‘Waarom heeft u ze niet gestopt?’” Uit verbazing bleef ze daarna even stil tijdens het gesprek.
“Op een gegeven moment heeft de SWM een deel van de meter doorgesneden en er een pvc-buis op aangesloten. Daar kwam slechts een straaltje water uit. Ik weiger op die manier water te tappen”Leanda Zeldenrust
Dundas en veel anderen hopen op een duurzame oplossing. De regering kondigde in de review van 2025 ook aan dat er een waterautoriteit zou komen die de coördinatie en wetgeving voor duurzaam waterbeheer op zich zou nemen. Asadang, voorzitter van het Waterplatform dat in 2023 werd ingesteld om dit proces te begeleiden, zegt dat de gesprekken daarover weer zijn hervat. “De autoriteit was on hold gezet, maar we zijn nu weer in gesprek. Mogelijk komt er wel een instituut, maar of het een autoriteit wordt, weten we nog niet.” Asadang verwees voor meer informatie over de plannen van de SWM naar de directeur van het bedrijf, maar die was niet bereikbaar voor de Ware Tijd.
- Lichaam tiener geborgen..
- Herstelwerkzaamheden aan brug op plantage Katwijk afgerond..
- Wanprestaties SWM..
- Aanhouding vreemdeling mondt uit in fel verzet..
- Suriname levert sterke prestatie in internationale maritiem…..
- Goed bestuur als nieuwe standaard, een bron van trots voor …..
- Vacature Majella – Algemeen Directeur..
- Vreds-Leter, Ivy Elise..