Politieke medeverantwoordelijk — Terwijl het gras doorgroeit, dreigen e-bikers te sterven

door

Voormalig Abop-minister Kenneth Amoksi van Justitie en Politie (Juspol) is jarenlang aan het worstelen geweest met het opstellen van wet- en regelgeving voor e-bikes op de weg. Er is bijvoorbeeld nog geen leeftijdsgrens en helmplicht voor bestuurders en ze hoeven niet verzekerd en gekeurd te zijn. Ondertussen gebeuren er vrijwel dagelijks ongelukken waarbij e-bikes betrokken zijn.Tekst Armand SnijdersIn de avond van vorige week donderdag werden twee vrouwen en een kind die met z’n drieën op een e-bike zaten op de hoek van de Flustraat en de Kwattaweg aangereden door een auto. Wat precies is gebeurd en of ze verlichting hadden is onduidelijk, maar de e-bikers kwamen te vallen en liepen vooral schaafwonden op. Het ging om Cubanen, van wie één vrouw zo boos was dat ze de geschrokken bestuurster van de auto te lijf wilde gaan.

“Omdat iedere vorm van wet- en regelgeving ontbreekt, kan de politie nauwelijks tegen bestuurders van elektrische fietsen optreden en is het nog altijd ‘vrijheid blijheid”

De hand in eigen boezem steken was er echter niet bij. Want veel e-bikers rijden op de geruisloze tweewielers rond alsof ze alleen op de wereld zijn. Ze lappen de meeste verkeersregels aan hun laars en houden absoluut geen rekening met andere weggebruikers. Niet zelden zitten er drie personen op de kleine e-bikes (zoals in het geval op de Kwattaweg) wat ze moeilijker bestuurbaar maakt.

Levensgevaarlijke situaties

Ook kinderen – van soms nog geen tien jaar – die geen enkel besef schijnen te hebben wat gevaarlijk is, storten zich met de kennelijke toestemming van ouder(s) of verzorgers in het verkeer. Dat leidt soms tot levensgevaarlijke situaties én grote ergernis van andere verkeersdeelnemers. Omdat iedere vorm van wet- en regelgeving ontbreekt, kan de politie nauwelijks tegen bestuurders van elektrische fietsen (en fatbikes en e-scooters) optreden en is het nog altijd ‘vrijheid blijheid’.

Sinds maart 2022, toen het eerste dodelijke slachtoffer (een tienjarig meisje) viel, zijn er tientallen ongelukken gebeurd waarbij in enkele gevallen ook doden of ernstig gewonden te betreuren vielen. Hoeveel ongelukken er precies met e-bikes gebeuren, wordt niet bijgehouden. Minister Harish Monorath van Justitie en Politie zegt echter dat er gemiddeld vijftienhonderd gevallen per jaar zijn, waarbij bromfietsers of e-bikes betrokken zijn. De gemotoriseerde tweewielers worden dus over één kam geschoren waardoor er geen onderscheid kan worden gemaakt.

Voorstellen niet ingediend

Toch draalt de politiek al vele jaren om regels vast te stellen en op te nemen in de bestaande wetgeving. Minister Amoksi kondigde eind 2023 – op aandringen van het parlement – aan te zullen werken aan een wijziging van het Rijbesluit. Daardoor zouden bestuurders van elektrische fietsen verplicht worden een valhelm te dragen en minstens zestien jaar oud moeten zijn als ze zich op de openbare weg willen begeven. Hij zei dat de wijzigingsvoorstellen zo goed als klaarliggen en verwachtte dat deze “met weinig weerstand worden aangenomen, omdat er kamerbreed wordt opgeroepen tot regulering.”

“Iedere dag dat de wijziging van het Rijbesluit op zich laat wachten, bestaat de kans dat er weer een dode of gewonde valt te betreuren”

Ook toenmalig directeur Operationele Zaken van het Korps Politie Suriname, Bryan Isaacs, verzekerde destijds dat deskundigen van het ministerie eraan werkten om de conceptwetgeving op te stellen. “Deskundigen van de afdeling Wetgeving van Juspol zijn nu bezig om de conceptwet in elkaar te zetten”, zei hij toen. Ondanks al deze voornemens is deze conceptwet er nooit gekomen omdat de voorstellen niet werden ingediend bij De Nationale Assemblee. Maar terwijl het gras doorgroeit, dreigen e-bikers te sterven.

Waarom dralen verantwoordelijk politici zo idioot lang met het invoeren van nieuwe regels? Die vraag laat zich moeilijk beantwoorden. Er zijn géén harde bewijzen die het gerucht kunnen bevestigen dat de verkopers van e-bikes – vooral Chinese ondernemers – hun invloed in de politiek aanwenden om hier een stokje voor te steken. Het valt echter niet uit te sluiten dat daar wél een grond van waarheid in zit, want zij vrezen dat hun zeer lucratieve handel zal instorten als er restricties voor het gebruik worden opgelegd.

Wetgeving onmisbaar

Minister Monorath benadrukte onlangs in het programma ‘Tak’ Kon Mit’ Mi’ via Gov tv dat hij “aandacht” heeft voor de problematiek rond e-bikes en dat “wetgeving onmisbaar” is. Want als een e-bike bijvoorbeeld een auto aanrijdt, kan de benadeelde nu nergens terecht om de schade te verhalen, zo weet ook hij. Tegenover de Ware Tijd zei hij vorige maand dat er inmiddels een conceptwet e-bike is ingediend bij het parlement, die na het reces op de agenda zal komen. Maar gezien de ervaringen in het verleden rond beloftes van zijn partijgenoot, wordt er niet veel waarde aan zijn woorden gelegd.

Maar iedere dag dat de wijziging van het Rijbesluit op zich laat wachten, bestaat de kans dat er weer een dode of gewonde valt te betreuren, waarvoor de politiek in veel gevallen medeverantwoordelijk zal zijn. Dat is een wetenschap waarmee zij zullen moeten leven.

Monorath ziet “het liefst de e-bikes niet op de weg”. Maar hij beseft ook dat dit vervoermiddel inmiddels niet meer te verbannen is, ook al omdat zijn voorganger zich daar niet voor inspande. Bovendien zou hij zich de woede van een deel van ondernemend Suriname op de hals halen. En gezien de verwevenheid daarvan met de politiek, zou dat wel eens nadelig kunnen uitpakken.