Ondanks Wereld Neushoorn Dag dagelijks een neushoorn gestroopt

door

Natuurbeschermers markeren vandaag Wereld Neushoorn Dag, bedoeld om aandacht te vragen voor het behoud van deze bedreigde diersoort. Toch wordt in Zuid-Afrika nog steeds gemiddeld iedere dag een neushoorn gedood voor zijn ivoor, dat op de illegale markt meer waard is dan goud.
Zuid-Afrika herbergt de grootste neushoornpopulaties ter wereld en ziet zichzelf als beschermer van hun toekomst. Het land telt ruim 2000 van de wereldwijd nog resterende zwarte neushoorns en tussen de 12.000 en 13.000 van de circa 15.000 zuidelijke witte neushoorns.
Bijna dertig jaar geleden werd de zwarte neushoorn aangemerkt als ‘kritiek bedreigd’. Zo’n kwart eeuw eerder stond de zuidelijke witte neushoorn nog op het randje van uitsterven. Door inspanningen van Zuid-Afrika geldt deze soort inmiddels als ‘gevoelig’, dankzij een opmerkelijk herstel.
Omdat beide soorten uitsluitend in het wild in Afrika voorkomen, speelt Zuid-Afrika een sleutelrol in hun bescherming. Tegelijkertijd is het land ook het middelpunt van georganiseerde stroperij.
195 neushoorns gedood in eerste helft 2025
De dieren leven zowel in nationale parken als in privéreservaten, zoals het Dinokeng Game Reserve in het noordoosten van het land. Door samenwerking tussen overheid en particuliere beheerders daalde het aantal gestroopte dieren in tien jaar van ruim duizend naar 420 in 2023. Toch vielen in de eerste helft van 2025 al 195 slachtoffers, aldus het Zuid-Afrikaanse ministerie van Milieu.
“Zeg nooit tegen een ranger dat we deze oorlog niet gaan winnen,” zegt Marius Fuls, ranger en natuurbeschermer in Dinokeng, tegen persbureau AP. “Als wij ophouden te geloven dat dit kan, dan hebben we verloren. Wij zijn de laatste dunne groene lijn tussen de neushoorn en uitsterven.”
Het park houdt exacte aantallen neushoorns en beveiligingsdetails geheim, net als andere reservaten, om stropers niet wijzer te maken. Wel is duidelijk dat antistroperijteams steeds geavanceerdere middelen inzetten, zoals drones, nachtzichtapparatuur, radars, bewegingssensoren, AI en speurhonden. In Dinokeng dragen de dieren zenders zodat rangers hun locatie kunnen volgen.
Nieuwe strategieën
Sommige reservaten verwijderen de hoorns om de dieren minder aantrekkelijk te maken. Vorige maand startte bovendien een project waarbij kleine hoeveelheden radioactief materiaal in de hoorns worden geïnjecteerd. Daarmee worden ze onbruikbaar gemaakt en beter traceerbaar bij smokkel.
Wereld Neushoorn Dag werd in 2010 ingesteld om aandacht te vragen voor bedreigingen als stroperij en verlies van leefgebied bij alle vijf neushoornsoorten. De situatie in Azië is nog nijpender: volgens de International Rhino Foundation zijn er iets meer dan 4000 Indische neushoorns, slechts zo’n 50 Javaanse en minder dan 50 Sumatraanse over.