Niet alles wat van het volk is, mag verdwijnen

door

INGEZONDEN

In de afgelopen weken is er veel gezegd over de onregelmatigheden binnen het gronduitgiftebeleid. Iedereen wijst met de vinger, maar zelden horen we oplossingen of plannen om soortgelijke kwesties in de toekomst te voorkomen.

De recente berichtgeving over de uitgifte van het terrein bij de aanmeersteiger te Leonsberg heeft de samenleving terecht in beroering gebracht. Het raakt aan vertrouwen – dat stille fundament waarop bestuur en volk elkaar ontmoeten. Het volk wil weten – en terecht – of plekken die collectieve betekenis dragen, zoals onze steigers, parken, bruggen of zelfs het Onafhankelijkheidsplein, nog werkelijk van hem zijn.

“Wie beleid voert, moet de moed hebben om kromme lijnen te herstellen, niet uit rancune, maar met overtuiging”

Er wordt veel gesproken over wat fout ging, maar weinig nagedacht over hoe het kan worden hersteld en hoe soortgelijke fouten in de toekomst kunnen worden voorkomen. Waar één misstap wordt begaan, hoor je duizend stemmen klagen. Echter, de stemmen die met een plan, structuur of visie komen, zijn zeldzaam: vaak niet meer dan 1 procent van het geheel. Toch zijn het juist die enkelen die verandering brengen.

Juridisch evenwicht

Het intrekken van uitgegeven gronden is geen eenvoudige zaak. In de meeste gevallen is een rechterlijk vonnis vereist, omdat alleen de rechter de onrechtmatigheid kan vaststellen. Er bestaat wel de mogelijkheid tot intrekking in het algemene belang, maar ook die route vraagt uiterste zorgvuldigheid. Herstel in een rechtstaat komt niet door impuls, maar door standvastigheid en beginselvastheid.

Van klacht naar structuur

De weg naar herstel ligt niet in verontwaardiging, maar in systeemversterking. Een toekomstbestendig beleid vraagt dat strategische gebieden, zoals havens, bruggen, pleinen, natuurzones, formeel ter beschikking worden gesteld aan de daarvoor in aanmerking komende vakministeries (in dit geval het ministerie van Openbare Werken en Ruimtelijke Ordening of het ministerie van Transport, Communicatie en Toerisme).

Deze terbeschikkingstelling moet gepaard gaan met een uniek perceelsidentificatienummer (PerceelsID), geregistreerd bij ons kadaster, met name het Management Instituut Grondregistratie en Land Informatiesysteem (MI-Glis), in een afzonderlijk register voor publieke domeingronden. Zo wordt elk terrein formeel beschermd als eigendom van de staat. Een tweede uitgifte is dan juridisch uitgesloten en elke poging daartoe is zichtbaar in het systeem.

Daarnaast moet het ministerie dat over grondzaken waakt, bij elke beoogde uitgifte van een dergelijk terrein eerst de schriftelijke toestemming verkrijgen van het betreffende vakministerie. Dat creëert een echte check and balance; niet op papier, maar in praktijk.

Publiek belang als gewetensvraag

In onze gemeenschap leeft diep het besef dat sommige plekken niet mogen worden verhandeld. Zij behoren niet aan individuen, maar aan de samenleving zelf. Het ministerie van Grondbeleid en Bosbeheer draagt de plicht om deze gebieden in de boezem van de staat te houden; niet alleen juridisch, maar ook als moreel principe.

Orde begint niet bij straf, maar bij structuur. Rechtvaardigheid begint waar het publieke belang weer heilig is. Wie beleid voert, moet de moed hebben om kromme lijnen te herstellen, niet uit rancune, maar met overtuiging. Misschien ligt hierin de ware toets van bestuur: niet in hoeveel er wordt gesproken over wat misging, maar in hoeveel er bijgedragen wordt aan wat weer goed kan worden.

Wandana Kheda LL.M

De redactie van de Ware Tijd stelt lezers in de gelegenheid stukken in te zenden ter publicatie. In principe worden alle ingezonden artikelen opgenomen, tenzij de inhoud schadelijk, kwetsend of beledigend is voor derden. Stukken die worden geplaatst komen niet noodzakelijkerwijs overeen met de mening van de Ware Tijd. De redactie behoudt zich het recht voor om stukken niet te plaatsen, of in te korten of te redigeren zonder dat die uit hun context worden gehaald.