Meer aandacht nodig voor vroeggeboren kinderen

door

Zorgen om wegtrekkend personeel

“We zijn van tien naar zeven bedden gegaan. Elke dag begint met dezelfde vraag: hoe maak ik vandaag plek voor het kind dat elk moment intensieve zorg nodig kan hebben?”. Dat zegt kinderarts-neonatoloog Safir Liesdek over ‘de grootste uitdaging’ van de Neonatale Intensive Care Unit (Nicu) van het Academisch Ziekenhuis Paramaribo. De afdeling biedt intensieve zorg aan pasgeboren kinderen die extra ondersteuning nodig hebben.

Tekst en beeld Audry Wajwakana

Hoewel de afdeling baby’s vanaf 27 weken en 750 gram kan opvangen, blijkt de praktijk anders. Door personeelstekort is de capaciteit de afgelopen jaren teruggelopen. “We hebben nog meer menskracht nodig om onze beddencapaciteit uit te breiden en meer kinderen te helpen. Het aantal vroeggeboortes stijgt, tienerzwangerschappen nemen toe en ook hiv en syfilis. Daarom is preventie, vooral seksuele voorlichting op school, net zo belangrijk als het behoud van onze verpleegkundigen”, benadrukt Liesdek.

“Daarom is preventie, vooral seksuele voorlichting op school, net zo belangrijk als het behoud van onze verpleegkundigen“Kinderarts Safir Liesdek

Ontwikkelingen

Op 17 november, Wereld Premature Dag, stond de Nicu stil bij de kracht én kwetsbaarheid van vroeggeboren kinderen en de toewijding van het zorgteam dat hen dagelijks begeleidt. De kinderzaal was feestelijk versierd en kinderarts Ragna Wolf zorgde voor een warme muzikale sfeer op saxofoon. Het thema van dit jaar is: “Nieuw leven, liefde, warmte en professionaliteit.”

De Nicu werd in 2008 geopend met zes bedden en opvang vanaf 32 weken zwangerschap, inclusief invasieve (buisje dat via de mond of neus in de luchtpijp wordt geplaatst) als non-invasieve beademing. Door investeringen en uitbreiding groeide de capaciteit naar tien intensive care (IC-)bedden, zeven high care (HC-)bedden en acht medium care (MC-) bedden. Door personeelstekorten zijn momenteel nog maar zeven IC- en zeven HC-bedden beschikbaar. MC-bedden zijn buiten gebruik.

De zorggrens schoof ook aanzienlijk op. Waar in het begin alleen baby’s vanaf 38 weken werden opgenomen, vandaag de dag gaat het om kinderen vanaf 27 weken. Sinds 2014, toen Liesdek bij de kinderafdeling ging werken-  hij is vanaf 2021 neonatoloog – worden de cijfers systematisch bijgehouden. In 2021 registreerde de Nicu 331 opnames en lag de mortaliteit (overlijden van de baby’s) op 17,3 procent. Inmiddels is dat gedaald naar 12,3 procent, wat volgens de afdeling de vruchten zijn van gerichte kwaliteits- en opleidingsinvesteringen.

Begeleiding

Kinderarts Aartie Toekoen benadrukte in haar toespraak dat Wereld Prematuren Dag draait om het eren van “de allerkleinste vechters”. Zij wees erop dat een baby idealiter negen maanden in de beste couveuse – de buik van de moeder – groeit, maar dat dit niet altijd lukt. Dankzij de steeds verder gespecialiseerde Nicu en het toegewijde team van verpleegkundigen, artsen en assistenten, krijgen deze kwetsbare kinderen toch de best mogelijke zorg.

Toekoen prijst de verpleegkundigen die dag en nacht klaarstaan, niet alleen om de monitors en hartslag van de baby’s in de gaten te houden, maar ook om ouders op emotioneel moeilijke momenten te ondersteunen. “Wanneer u uw baby zo klein ziet liggen, soms niet groter dan een hand, met slangen en apparatuur om hen heen, gaat er veel door u heen. Op die momenten zijn onze zusters en dokters er om u te begeleiden en gerust te stellen,” zei ze. Ze sprak ook haar waardering uit voor de ouders, die deze intense periode met uitzonderlijke kracht doorstaan.

“Het was een strijd tussen leven en dood. Toen ik hem eindelijk mocht zien, was hij halfblauw en zo klein dat zijn vingertjes leken op printa’s” Vader van vroeggeboren baby

Waardering

Vader en moeder Hoever deelden hun ervaringen rond de geboorte van hun zoon Elijah in 2021 in de 31ste week en met minder dan een kilo wegend. Zijn ademhaling verslechterde snel, waarop hij met spoed naar het AZP moest worden overgebracht. “Het was een strijd tussen leven en dood. Toen ik hem eindelijk mocht zien, was hij halfblauw en zo klein dat zijn vingertjes leken op printas”, herinnert vader Hoever zich.

Na weken van intensieve zorg mocht de kleine, maar stabiele Elijah naar huis. Moeder Hoever heeft veel waardering voor de inzet van het Nicu-team: “Jullie hebben met onze zoon gevochten. Blijf dit werk doen, want onze kinderen zijn de toekomst van Suriname.” Tegelijkertijd uitten beide ouders hun zorgen over het wegtrekken van gespecialiseerd personeel. “Toen ik twee jaar later terugkwam op de afdeling, merkte ik hoeveel er veranderd was. In de periode dat mijn zoon hier lag, was er nog volop personeel. Nu is dat duidelijk minder. Ik blijf hopen dat er weer meer aandacht komt voor het ziekenhuis – en vooral voor deze afdeling”, zegt Hoever hoopvol.

Voor Liesdek is het van belang dat de overheid in Surinamers investeert.  “Vooral in de verpleegkundigen. Uiteindelijk hebben we ze heel hard nodig voor de toekomst van Suriname”, zegt Liesdek. Kinderen die eens als prematuur baby werden geboren en maandag aanwezig waren, kregen een cadeau. Enkele zorgmedewerkers werden in de bloemetjes gezet. Ook Liesdek werd, voor zijn verjaardag een dag later, verrast.