Medeoprichter Vids Armand Karwofodi naar laatste rustplaats

door

‘Een dienende leider met het hart op de juiste plek’

“Armand Karwofodi was een dienende inheemse leider met liefde voor zijn Schepper en de mensheid, in het bijzonder voor zijn inheemse broeders en zusters.” Woorden van Cylene France, directeur van het bureau van de Vereniging van Inheemse Dorpshoofden in Suriname (Vids). Het gewezen en gerespecteerde dorpshoofd van Korhopa Matta, toegewijde medeoprichter van Vids en geestelijk bewogen leider, overleed donderdag op 75-jarige leeftijd. Hij wordt woensdag (vandaag) in Korhopa Matta begraven.

Tekst Gilliamo Orban

Beeld Privécollectie

Wendeline Sabajo, het huidige dorpshoofd van Matta, herinnert zich hem als een respectvolle man die met zijn visie en passie altijd klaarstond voor de gemeenschap. “Hij had het hart op de juiste plek. Zijn heengaan is een groot verlies, vanwege zijn kennis over onze geschiedenis en cultuur. En hij was een strijder voor gerechtigheid”, zegt ze tegen de Ware Tijd. Ondanks zijn ziekte kwam het nieuws over zijn dood onverwacht, hard en ongelooflijk over bij dorpelingen en de rest van de inheemse gemeenschap.

“Zijn rechtvaardigheid en strijd voor de inheemse rechten moeten door de jongere generatie worden voortgezet”Matta-dorpshoofd Wendeline Sabajo

Vanaf de oprichting van de Vids in 1992 maakte Karwofodi deel uit van het bestuur, waar hij elf jaar onafgebroken de functie van secretaris vervulde. In die rol zorgde hij ervoor dat de werkzaamheden van de organisatie zorgvuldig werden vastgelegd.

Hoewel door een brand veel archiefmateriaal verloren ging, bleef hij onvermoeibaar werken aan de documentatie van de inheemse geschiedenis. Zo is hij één van de primaire bronnen geweest die heeft gewerkt aan de totstandkoming van het jubileumboek ‘30 jaar Vids: Standvastig op de moeizame weg naar de toekomst’.

France benadrukt: “Armand begon al in de jaren tachtig met het vastleggen van informatie. Dat zegt veel over zijn vooruitziendheid. Hij schreef bewust voor het nageslacht, zodat fouten uit het verleden niet opnieuw hoeven te worden gemaakt. Zijn werk vormt de basis voor het heden en de toekomst.”

Vredelievende strijder

Als dorpshoofd van Korhopa Matta (1985-2003) stond Karwofodi bekend om zijn vredelievendheid, maar ook om zijn strijd tegen onrecht. Een voorbeeld daarvan was zijn bijdrage bij de gesprekken tussen Korhopa Matta en Pikin Saron in 2024, over het collectieve leefgebied. “Hij riep de dorpen op om verschillen opzij te zetten en samen te werken voor het grotere belang”, herinnert France zich. “Op dat moment sprak hij niet als een bewoner van Korhopa Matta, maar als een wijze en verzoenende leider, die op een vredelievende manier het grotere belang voorop heeft gesteld. Heel bijzonder dat deze dorpen en ook andere deze wijze raad ter beschikking hebben gehad en daarmee verder kunnen gaan.”

Ook op geestelijk vlak liet Karwofodi zijn sporen na. Als geestelijk leider bracht hij samen met de andere leden van het platform Inheemse christelijke leiders een bezoek aan het Vids-bestuur in 2023. Tijdens deze ontmoeting werd benadrukt dat het platform bereid is het traditionele gezagsorgaan van inheemse volken geestelijk te ondersteunen door gebed en solidariteit in de actuele zaken voor de inheemse gemeenschappen.

Karwofodi stond stil bij de onderdrukte positie van de eerste bewoners in Suriname, maar schetste ook een hoopgevende toekomst middels een spreuk uit de Bijbel: “Vele eersten zullen de laatsten zijn en vele laatsten de eersten.”

Vanwege zijn onschatbare bijdrage werd Armand Karwofodi (m) door zijn dorp Matta eerder dit jaar nog gehuldigd.

Boek over Korhopa Matta

Karwofodi was een gepassioneerd schrijver. Hij legde de geschiedenis van Korhopa Matta vast op basis van literatuur en verhalen van ouderen. Zijn eerste manuscripten zijn inmiddels in handen van het Vids-bureau, dat samen met het dorpsbestuur het boek zal afronden. “Het is jammer dat het nog niet klaar is, maar wij zullen dit werk in zijn geest voortzetten”, zegt Sabajo. Zijn eigen woorden tijdens een presentatie in maart 2025 blijven in herinnering: “Een volk zonder de kennis van zijn geschiedenis, verleden en cultuur is als een boom zonder wortels.”

Tot kort vóór zijn dood bleef Karwofodi betrokken bij de actualiteit. Tijdens een ziekenbezoek aan hem op 5 september sprak hij nog vol trots over de Vids, die zijn resoluties had overhandigd aan president Chandrikapersad Santokhi. “Zelfs in het ziekenhuis volgde hij alles. Hij vindt het belangrijk dat de vereniging zijn besluiten helder op papier heeft gezet, zodat de regering weet wat onze visie is en dat ze er serieus mee aan de slag moet”, zegt France.

Ook Sabajo bezocht hem in het ziekenhuis. Twee weken daarvoor spraken zij telefonisch over dorpszaken, de grondenrechtenkwestie en de rol van Vids. “Dat was de laatste keer dat hij mij advies gaf”, zegt ze.

Vids eerde Karwofodi in 2023 voor zijn pionierswerk met een eervol ‘Gi Grani’-certificaat. Zijn dorp huldigde hem in april dit jaar voor zijn onschatbare bijdrage. “Zijn rechtvaardigheid en strijd voor de inheemse rechten moeten door de jongere generatie worden voortgezet”, zegt Sabajo.

Karwofodi laat een vrouw, kinderen en kleinkinderen achter. Zijn rijke, waardevolle nalatenschap, in woorden, daden en geloof, zal blijven voortleven. Of, zoals hij zelf vaak zei: “Strijden met de winst voor ogen.”