Levendige handel in gratis Indiase pakketgoederen

door

Levensmiddelen die eerder dit jaar door India aan Suriname zijn geschonken en bestemd waren om gratis aan behoeftige mensen te worden verstrekt, worden momenteel op grote schaal verhandeld en in het informele circuit te koop aangeboden aan consumenten. Daar profiteren vooral louche handelaren van die dankzij hun contacten in de politiek waarschijnlijk voor een habbekrats aan deze gratis producten komen en ze voor veel geld kunnen verkopen.

Tekst en beeld Armand Snijders

Morsini Karijo kijkt tevreden naar de zojuist door haar gekochte doos met twaalf literflessen zonnebloemolie – van het merk Khushi Gold – waarvoor ze SRD 650 heeft betaald. Hoewel vrijwel iedere fles is gedeukt en allemaal vettig zijn alsof ze hebben gelekt en de vervaldatum in oktober is, vindt ze het toch een mooi koopje. “Dat is zo’n SRD 54 per fles en daar vind je het tegenwoordig nergens meer voor. Dus ik ben er wel blij mee, ook al besef ik dat ze eigenlijk gratis hadden moeten worden weggegeven. Maar ja, zo gaat het nu eenmaal in dit land.”

“Ik ben er wel blij mee, ook al besef ik dat ze eigenlijk gratis hadden moeten worden weggegeven”Morsini Karijo

Ze heeft de flessen aangeschaft via een contact bij een eetgelegenheid in Paramaribo-Noord, die de pakketgoederen heimelijk verkoopt aan vrienden en klanten. Heel veel restaurants schijnen dit momenteel te doen. Hoe zij aan niet alleen de olie, maar ook de andere producten komen, is niet helemaal duidelijk. Al wordt wel gezegd dat ze ‘via politieke connecties’ worden geleverd, maar het is niet bekend of daarmee naar de huidige politieke beleidmakers wordt verwezen of naar de vorige regering.

Hongersnood in Suriname

Immers, het was president Chandrikapersad Santokhi die vorig jaar om de hulpgoederen had ‘gebedeld’ bij de Indiase premier Narendra Modi die vanuit zijn Vasudhaiva Kutumbakam-filosofie, waarin de wereld één grote familie is, toezegde voor minimaal tien miljoen US dollar aan goederen naar Suriname te verschepen.

De geste was gericht “op het bestrijden van de hongersnood en het ondersteunen van kwetsbare groepen”. Dat er in Suriname sprake is van hongersnood, was zelfs voor Surinamers nieuw. De schenking riep daarom veel vragen op, omdat niemand het nut daarvan inzag. Immers, voedsel was er genoeg. Alleen … door de vergaande maatregelen die de regering in de voorafgaande jaren had genomen, was een groot deel van de bevolking aan de bedelstaf geraakt.

Schimmige handelaren

De Indiase zending werd eerder gezien als een wanhopige poging om het ontevreden volk op weg naar de verkiezingen te paaien, wat door Santokhi in alle toonaarden werd ontkend. Bovendien werd gevreesd dat – gezien de ervaringen in het verleden met voedselpakketten tijdens de NDP-regering – er veel in verkeerde handen terecht zouden komen en dat schimmige handelaren er flink aan zouden verdienen. Echter, vanuit het kabinet van de president werd verzekerd dat er een goed gecoördineerd distributieplan was opgezet, dat onder leiding van het kabinet stond en werd ondersteund door het zogeheten foodbasketteam.

Santokhi had zelfs een managementteam ‘Effectieve uitvoering sociaal programma’ opgetuigd onder voorzitterschap van Julio Bhikharie, die tevens directeur van meelfabriek De Molen is en nauw betrokken was bij de Foodbasket-verkooppunten, die door de regering in het hele land waren opgezet. De pakketten zouden vooral via de Foodbasket-verkooppunten in het land gratis worden uitgedeeld en alleen aan mensen die daar recht op hebben. Consumenten mochten zich voor een pakket aanmelden.

Moeizaam en ondoorzichtig

In november vorig jaar werden de eerste 21 containers vanuit India verscheept, die in januari 2025 in Suriname arriveerden. Ze bevatten 28 verschillende levensmiddelen, zoals bonen, babyvoeding, koffie, zonnebloemolie, thee, suiker en zout. Maar de distributie verliep uiterst moeizaam en ondoorzichtig. Dat kwam deels door de stringente regels bij de invoer, maar ook omdat de autoriteiten zekerheid wilden hebben dat de producten veilig waren om te consumeren. Immers, de vrees bestond in de samenleving dat, gezien de twijfelachtige reputatie die India heeft als het om hygiëne gaat, er inferieure goederen waren verscheept.

Uiteindelijk konden de containers worden ingeklaard. Maar daarna werden ze aan het zicht onttrokken en konden maar weinigen zien wat er mee gebeurde. Over het aantal pakketten dat kon worden samengesteld, was ook veel onduidelijk. Vanuit de regering werd meermalen gezegd dat er uit die eerste zending 25.000 tot 26.000 pakketten konden worden samengesteld, maar ambassadeur Subhash Gupta zei dat maar liefst tachtigduizend konden worden gemaakt.

Problemen met financiën

Overigens, er zouden nog 68 containers volgen. Maar van de zijde van de regering kan geen duidelijkheid worden verkregen of deze ook daadwerkelijk zijn gearriveerd. Eind augustus zei minister Melvin Bouva van Buitenlandse Zaken, Internationale Handel en Samenwerking (BIS) nog dat de pas aangetreden regering door zou gaan met de distributie van de voedselpakketten en dat er nog veertien containers gereed stonden op de haven, maar dat er problemen waren met de financiën. Uiteindelijk zou geld worden vrijgemaakt uit een donatiefonds uit Saudi-Arabië. Het kostte zo’n SRD 23 miljoen om de afhandeling en distributie in orde te maken. Dus met de ene donatie moest het mogelijk worden gemaakt een andere binnen te halen.

Doordat het zo chaotisch verloopt en de containers verspreid zijn binnengekomen, is het onmogelijk om vast te stellen van wie de goederen, die nu worden verhandeld, afkomstig zijn. Overigens, het gaat daarbij niet alleen om zonnebloemolie, maar ook om blikjes sardines, groenten, zout en vele andere producten die op grote schaal worden verhandeld. Je hoeft alleen maar je oor even te luisteren te leggen om te weten wie wat verkoopt.

Sympathisanten van partijen

Vast staat in ieder geval wel dat maar weinig mensen die ze echt nodig hebben, de pakketten gratis hebben gekregen. Het zijn vooral de sympathisanten van de verantwoordelijke partijen die uiteindelijk één of (vaak) meerdere pakketten hebben gekregen. Of ze zijn ingezet om de illegale handel die ermee is ontstaan, in goede banen te leiden en daar wat aan te verdienen.

Overigens, India heeft – als alles door is gegaan – ook zo’n 425 ton graan naar Suriname gestuurd. Wat er met deze geschenkzending is gebeurd en bij wie de partij terecht is gekomen, is eveneens een raadsel. De samenleving heeft daar in ieder geval – voor zover bekend – ook niet van geprofiteerd. Van de Indiase ambassade kon geen reactie worden verkregen.