IMF: Suriname moet nu hervormen om olie-inkomsten niet te vermorsen

door

Tekst Ivan Cairo

PARAMARIBO – Suriname staat volgens de Artikel 4-missie van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) op een kritisch punt. Het land moet dringend hervormen om te voorkomen dat de grote olie-inkomsten die vanaf 2028 worden verwacht verloren gaan door slecht beheer, begrotingstekorten en zwakke instituties. Alleen met snelle actie kunnen de toekomstige inkomsten bijdragen aan betere levensomstandigheden en een stabielere economie, stelt de missie die de afgelopen dagen in Suriname was in haar rapport. Het IMF benadrukt dat herstel van de overheidsfinanciën, het aanpakken van corruptie en het versterken van overheidsinstellingen noodzakelijk zijn.

Economische groei, maar grotere kwetsbaarheid

Suriname kent op dit moment een gematigde groei van 2 tot 3 procent, maar de economie blijft kwetsbaar. De goudproductie viel eerder dit jaar tegen, terwijl het grote olieproject in Blok 58 juist perspectief biedt. Vanaf 2028 kan de olieproductie de economie zelfs verdubbelen. Toch waarschuwt het IMF dat de investeringsfase voorafgaand aan de productie een hoge import en een fors tekort op de lopende rekening veroorzaakt. Dat tekort wordt momenteel opgevangen door buitenlandse investeerders, maar maakt Suriname extra gevoelig voor internationale schokken. De missie benadrukt dat voorzichtig beleid nodig blijft om deze periode zonder nieuwe economische crises door te komen.

Begroting verslechtert en inflatie loopt op

Hoewel Suriname de afgelopen jaren begrotingsoverschotten kende, is de financiële positie nu aanzienlijk verslechterd. Voor 2025 verwacht het IMF een tekort van ongeveer 1 procent van het bbp. Door hogere uitgaven voorafgaand aan de verkiezingen daalden de kasreserves en kwam er meer geld in omloop. Dat leidde tot druk op de wisselkoers en een oplopende inflatie, inmiddels boven de 10 procent. De Centrale Bank liet de geldhoeveelheid bovendien te snel toenemen en moest vaker ingrijpen op de valutamarkt. Volgens het IMF moet Suriname in 2026 en 2027 het begrotingsbeleid flink aanscherpen om de inflatie en koersdruk te verminderen en zo het vertrouwen in de economie te herstellen.

Hervormingen noodzakelijk voor stabiliteit

Het IMF benadrukt dat structurele hervormingen onvermijdelijk zijn. Zo moeten elektriciteitstarieven geleidelijk kostendekkend worden, zodat er ruimte ontstaat voor sociale ondersteuning en investeringen. Ook moet de belastinginning professioneler worden en moeten accijnzen worden verhoogd. Verder adviseert de missie een vijfjarenplan met duidelijke uitgavenplafonds en schuldgrenzen. Tegelijk richt het IMF zich op het gevaar van corruptie en dringt het aan op snelle invoering van de nieuwe aanbestedings- en anticorruptiewetten. Staatsbedrijven moeten transparanter worden en verlieslatende ondernemingen moeten worden gesloten of verkocht.

Daarnaast moet de Centrale Bank van Suriname duidelijke monetaire doelen stellen en stoppen met kunstmatige renteplafonds. Een beter investeringsklimaat, minder bureaucratie en efficiëntere procedures zijn volgens het IMF essentieel om duurzame groei te bereiken. Als Suriname nu ingrijpt, kan de olieboom brede welvaart brengen, aldus de IMF-missie. Zonder hervormingen bestaat het risico dat de nieuwe inkomsten opnieuw geen echte ontwikkeling opleveren.