Hongercrisis in Haïti verergert door groeiende invloed van bendes

door

De voedselcrisis in Haïti neemt alarmerende vormen aan. Meer dan de helft van de bevolking – ruim 5,7 miljoen mensen – lijdt honger door het toenemende bendegeweld dat het land in zijn greep houdt. Volgens de VN-voedselorganisatie IPC verkeert één op de vijf Haïtianen inmiddels in een noodsituatie, terwijl duizenden mensen kampen met levensbedreigende hongersnood.
De VN-waakhond Integrated Food Security Phase Classification (IPC) luidt de noodklok over de verslechterende situatie in Haïti. Het land, dat al jaren gebukt gaat onder geweld, politieke instabiliteit en economische ineenstorting, ziet de voedselonzekerheid verder toenemen.
Ongeveer 2 miljoen mensen verkeren in een noodtoestand: zij hebben te maken met ernstige voedseltekorten die hun leven en gezondheid in gevaar brengen. Nog eens 3,6 miljoen inwoners zitten in een crisissituatie waarin ze niet meer in hun basisvoedselbehoefte kunnen voorzien. Bijna 9000 Haïtianen bevinden zich in de hoogste IPC-categorie, die wordt aangeduid als catastrofaal en levensbedreigend.
Volgens Martine Villeneuve, directeur van Action Against Hunger in Haïti, is de ergste fase van hongersnood nog niet bereikt. “Zonder duurzame investeringen in de oorzaken van voedselonzekerheid blijft de situatie wankel,” waarschuwt ze. Ondanks kleine verbeteringen blijft Haïti een van de vijf zwaarst getroffen landen ter wereld als het gaat om voedselzekerheid.
De voedselcrisis wordt verergerd door de dominantie van gewapende bendes, die inmiddels naar schatting 90 procent van de hoofdstad Port-au-Prince controleren. In de gebieden die zij beheersen worden boeren afgeperst, handelsroutes geblokkeerd en kleine bedrijven gedwongen hun inkomsten af te staan. Het gevolg is dat voedsel nauwelijks de stedelijke gebieden bereikt, waardoor prijzen de pan uit rijzen.
Volgens persbureau AP moeten ongeveer 6 miljoen Haïtianen zien rond te komen van minder dan 2,41 Amerikaanse dollar per dag, terwijl de voedselprijzen in juli 33 procent hoger lagen dan een jaar eerder.
De Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) meldt dat inmiddels 1,3 miljoen mensen in Haïti intern ontheemd zijn. Vorig jaar waren dat er nog een miljoen, wat een verdubbeling betekent binnen een half jaar.
De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties heeft in september ingestemd met de uitbreiding van de internationale veiligheidsmissie onder leiding van Kenia. Het aantal politiemensen en militairen zal toenemen van 2500 naar 5500. Toch houdt het geweld aan, en veel Haïtianen betwijfelen of de buitenlandse troepen de macht van de bendes kunnen breken.
De wortel van de huidige chaos ligt in het machtsvacuüm na de moord op president Jovenel Moïse in juli 2021. Sindsdien vechten rivaliserende bendes om territorium, vaak met zwaarbewapende milities. Premier Ariel Henry kondigde eerder aan af te treden en beloofde verkiezingen in november, maar het is onzeker of die zullen plaatsvinden. Haïtianen zijn al bijna tien jaar niet meer naar de stembus gegaan.
De combinatie van politieke instabiliteit, bendegeweld, economische ineenstorting en klimaatproblemen maakt van Haïti een van de zwaarst getroffen landen ter wereld – een humanitaire crisis die zonder structurele hulp verder dreigt te escaleren.