Grensafspraken en zorgen besproken tijdens overleg tussen DNA-commissie en gaanman Velantie

door

PARAMARIBO — De parlementaire ommissie van rapporteurs en gaanman Bono Velantie hebben tijdens een uitgebreid overleg het afgelopen weekeinde de belangrijkste elementen van het voorgestelde grensprotocol tussen Suriname en Frankrijk besproken, waaronder de voorgenomen vaststelling van de grens in de Marowijne- en Lawa-rivier, de vrije vaart voor personen en goederen en de erkenning van de rechten van Inheemse en marrongemeenschappen. Ook de gezamenlijke uitgifte van baggervergunningen en de toewijzing van riviereilanden op basis van de middellijn vormden kernpunten van het gesprek.Waarborging historische rechten

Het traditioneel gezag herhaalde tijdens het overleg dat het talweg-principe, waarbij de vaargeul als grens dient, beter aansluit op het historisch gebruik van de rivieren. Volgens vertegenwoordigers van de Okanisi- en Paamaka-gemeenschap is er geen enkel eiland in de Marowijne of Lawa dat van oorsprong tot Frans grondgebied behoort. Zij wezen erop dat de rivier altijd vrij is bevaren, zonder pasjes of toestemming, en dat de vaargeul zich bij laagwater soms kilometers langs de Franse oever verplaatst. Het strikt toepassen van de median-line-methode kan daarom volgens hen leiden tot praktische belemmeringen en mogelijke spanningen.Hoewel het traditioneel gezag erkent dat Suriname en Frankrijk na langdurige onderhandelingen tot een gezamenlijke overeenkomst zijn gekomen—die in maart 2021 in Parijs werd ondertekend—benadrukte gaanman Velantie dat de nieuwe wetgeving expliciet moet waarborgen dat de historisch verworven rechten van alle Marron- en Inheemse volkeren behouden blijven. Die bescherming is volgens hem noodzakelijk om de traditionele leefwijze veilig te stellen en toekomstige conflicten te voorkomen. De Okanisi-Marrons gaven aan hun standpunten en aanbevelingen ook schriftelijk aan de commissie te zullen overhandigen.Open overleg

Het overleg, dat plaatsvond op uitnodiging van de gaanman na een eerder onderhoud met de Grenscommissie onder leiding van ambassadeur John Kolader, werd gekenmerkt door een open en respectvolle sfeer. Commissievoorzitter Rabindre Parmessar verklaarde dat de geuite zorgen en inzichten zullen worden meegenomen in de verdere parlementaire behandeling van het wetsvoorstel.In de delegatie uit Paramaribo waren onder meer commissieleden Rabindre Parmessar, Asiskumar Gajadien en Stanley Betterson aanwezig, evenals André Dikan van het kabinet van de president, ambassadeur Kolader en de secretaris van de Grenscommissie. Vanuit het traditioneel gezag namen gaanman Bono Velantie, diverse kabiten uit Tapanahony-gebied en vertegenwoordigers van dorpen langs de boven- en benedenloop van de Marowijne deel, evenals een vertegenwoordiger van het Paamaka-volk.