Greenport Suriname – Wat wordt daarmee bedoeld? (1)

door

PARAMARIBO – Er komt een storm aan. Als de huidige voorspellingen uitkomen, kan Suriname rond 2037 jaarlijks meer dan vijftien miljard US dollar aan olie-inkomsten ontvangen – en dat niet slechts voor een paar jaar, maar mogelijk drie tot vier decennia lang. In één generatie kan het land totaal veranderen. De olie zal elk aspect van het nationale leven raken: economie, politiek, onderwijs, arbeidsmarkt en samenleving.Voor Suriname betekent dit een historische kans, maar ook een enorme verantwoordelijkheid. De olieopbrengsten kunnen het land ongekend rijk maken – of juist kwetsbaar, als ze verkeerd worden benut. De centrale vraag is dan ook: hoe kan tijdelijke rijkdom worden omgezet in duurzame welvaart? Een mogelijk antwoord ligt in een nieuw ontwikkelingsconcept dat momenteel veel aandacht krijgt: Greenport Suriname.Van visie naar uitvoeringHet idee van Greenport Suriname vindt zijn oorsprong in het boek Groene Olie. Dat boek schetst de visie: de aankomende olierijkdom gebruiken om Suriname te ontwikkelen tot een groene welvaartsstaat – een land dat investeert in kennis, duurzaamheid en brede welvaart, in plaats van in consumptie of bureaucratie.Groene Olie vormt daarmee het denkraam, de strategische visie. Greenport Suriname zou de mogelijke uitvoering kunnen zijn: een werkbaar economisch model waarin die visie wordt vertaald naar beleid, projecten en partnerschappen. Waar Groene Olie de richting aangeeft, kan het Greenport-concept de structuur bieden waarmee Suriname de stap van olie-economie naar kenniseconomie kan maken.Een land aan de vooravond van rijkdomDe olieproductie voor de kust van Suriname staat nog in de kinderschoenen, maar de toekomst dient zich al aan. Zodra de productie op gang komt, mogelijk na 2037, kan de Surinaamse staat meer dan vijftien miljard US dollar per jaar ontvangen.Buurland Guyana, dat sinds 2019 olie produceert, is een concreet voorbeeld. In enkele jaren tijd is het land uitgegroeid tot de snelst groeiende economie van het westelijk halfrond. Nieuwe bruggen, ziekenhuizen en smart cities schieten er uit de grond. Volgens internationale experts zal Guyana binnen een decennium per hoofd van de bevolking rijker zijn dan het Verenigd Koninkrijk. Suriname, met vergelijkbare reserves en een kleinere bevolking, zou zelfs Nederland kunnen inhalen. Maar achter dat vooruitzicht schuilt ook een waarschuwing: rijkdom garandeert geen ontwikkeling. Zonder richting, planning en samenwerking kan olie een vloek worden in plaats van een zegen.De gedachte achter Greenport SurinameGreenport Suriname is geen fysiek project of technologisch park, maar een breed economisch en maatschappelijk model. Het stelt voor om toekomstige olie-inkomsten te gebruiken als hefboom voor structurele, duurzame ontwikkeling.Het idee is geïnspireerd op Brainport Eindhoven, waar samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven en kennisinstellingen – de bekende Triple Helix – een hele regio transformeerde. Suriname kan een eigen versie ontwikkelen, geworteld in zijn natuurlijke rijkdommen en culturele diversiteit.Waar Brainport zich richt op hightechindustrie, zou Greenport Suriname zich kunnen concentreren op greentech, duurzame energie, kunstmatige intelligentie (AI) en kennisontwikkeling – met nadruk op samenwerking, onderwijs en maatschappelijke inclusie. Het is geen kopie van een Europees model, maar een vertaling naar de Surinaamse realiteit.

Planning en samenwerking als fundamentDe verwachte rijkdom maakt een nationale strategie onmisbaar. Greenport Suriname benadrukt dat welvaart zonder planning en overleg kan ontaarden in chaos, inflatie en sociale spanningen.Paramaribo zal het middelpunt van de verandering zijn. De stad zou in twintig jaar kunnen verdubbelen in omvang. Daarom is een masterplan noodzakelijk dat de historische houten binnenstad beschermt, nieuwe wijken duurzaam ontwikkelt en groene zones en waterbeheer integreert. De Surinamerivier moet publieke ruimte blijven – symbool van een samenleving die kiest voor gedeelde vooruitgang, niet voor uitsluiting.Maar planning alleen is niet genoeg. Samenwerking is het tweede fundament. Nationaal draagvlak kan worden opgebouwd via een sociale dialoog, naar het voorbeeld van Aruba in 2010, toen overheid, werkgevers en werknemers gezamenlijk economische hervormingen en sociale vernieuwing tot stand brachten. Een vergelijkbare dialoog zou in Suriname kunnen helpen bepalen hoe de olie-inkomsten het best worden ingezet: niet via partijpolitiek, maar via gezamenlijk nationaal belang.Internationaal kan samenwerking vorm krijgen via de Groene Driehoek: een strategisch partnerschap tussen Suriname, de Koninkrijkseilanden en Nederland. Deze gedeelde achtergrond – historisch, cultureel en economisch – biedt een natuurlijke basis voor kennisuitwisseling, technologische samenwerking en duurzame investeringen. Zo kan internationale samenwerking een verlengstuk worden van de nationale dialoog.De vertaalslag: Greenport Suriname en kunstmatige intelligentieSuriname hoeft Brainport niet te kopiëren; het kan verder gaan. Greenport Suriname zou zich kunnen ontwikkelen tot een ecosysteem dat draait om groene technologie (greentech) en kunstmatige intelligentie (AI) – de twee krachten die wereldwijd de economie hervormen.AI kan worden ingezet om Suriname’s grootste natuurlijke troef, het regenwoud, te beschermen. Drones kunnen zaden verspreiden in ontboste gebieden, terwijl slimme algoritmen data verzamelen over biodiversiteit en waterkwaliteit. Technologie kan zo een bondgenoot van de natuur worden.Ook in landbouw en energie biedt AI kansen: boeren kunnen advies krijgen over klimaatbestendige gewassen, energiebedrijven kunnen de inzet van zonne- en waterkracht optimaliseren, en overheden kunnen beleid baseren op realtimegegevens.Omdat Suriname beschikt over goedkope, schone energie, kan het land aantrekkelijk worden voor datacenters en technologiebedrijven die duurzame energie zoeken. Zo zou Suriname kunnen uitgroeien tot een groene AI-hub voor Zuid-Amerika.Paramaribo in 2045Stel je Paramaribo voor in 2045. Langs de rivier ligt een campus die wereldwijd bekendstaat als Greenport Paramaribo. In lichte, met zonnepanelen beklede gebouwen werken Surinaamse studenten en internationale onderzoekers aan technologieën die regenwouden beschermen, duurzame landbouw bevorderen en steden leefbaar maken.In datacentra draaien servers op schone stroom, op proefvelden zoemen drones boven jonge bossen, en in start-up hubs ontwikkelen jonge Surinamers apps die boeren en bedrijven helpen duurzamer te produceren.In dit visionaire scenario is Suriname niet langer afhankelijk van olie of goud, maar van kennis, innovatie en natuurkracht – een land dat zijn toekomst zelf ontwerpt.

Greenport als motor voor diversificatieDe grootste kracht van Greenport Suriname ligt in economische diversificatie. Olie kan de motor zijn, maar niet het einddoel. De inkomsten kunnen worden ingezet om nieuwe sectoren te ontwikkelen: agritech, biotechnologie, groene energie, toerisme en digitale diensten.Door te investeren in kennis, innovatie en onderwijs kan Suriname toewerken naar een economie die minder afhankelijk is van grondstoffen en meer van menselijk kapitaal. Zo kan het land niet alleen rijker, maar ook veerkrachtiger worden – een voorbeeld van hoe natuurlijke rijkdom kan leiden tot duurzame vooruitgang.Een route voor generatiesGreenport Suriname is geen plan voor één regering, maar een proces voor generaties. Het biedt richting en samenhang, maar blijft flexibel genoeg om zich aan te passen aan veranderende omstandigheden. Het succes hangt af van continuïteit: een nationaal akkoord over de hoofdlijnen, zodat politieke wisselingen niet telkens een koerswijziging betekenen.Als het lukt om visie en uitvoering te verbinden – Groene Olie als denkraam en Greenport Suriname als werkmodel – dan kan Suriname uitgroeien tot een van de eerste groene welvaartsstaten van Zuid-Amerika.De storm die op komst is, hoeft geen bedreiging te zijn. Ze kan ook de wind in de zeilen worden van een toekomst waarin rijkdom, kennis en natuur samenkomen.Door Stijn Janssen – (stijnjanssen6@gmail.com)Gebaseerd op het boek ‘Greenport Suriname’ – https://bit.ly/greenportsuriname