Greenport Suriname – Suriname’s olie-scenario’s: wat is realistisch in de komende jaren? (Slot)

door

PARAMARIBO – In 2028 gaat Suriname’s eerste offshore-olieplatform GranMorgu in productie, met een capaciteit van 220.000 vaten per dag. Daarmee kan het bruto binnenlands product in één klap met tientallen procenten groeien. Deskundigen waarschuwen dat als het land zonder doelgerichte aanpak deze periode ingaat, het in de eerste jaren waarschijnlijk het pad van buurland Guyana zal volgen. Buitenlandse bedrijven domineren dan de markt, prijzen schieten de lucht in en wildgroei dreigt. De vraag is niet óf de storm komt, maar of Suriname deze kan sturen in plaats van erin verstrikt te raken.Les uit Guyana: snelle groei, hoge prijsGuyana laat zien hoe snel de olie-industrie een land kan veranderen. In 2019 produceerde het nog geen druppel olie; vijf jaar later stroomt er dagelijks bijna een miljoen vaten uit vier productieplatforms, met plannen voor een verdubbeling vóór 2035. Het nationaal inkomen verdrievoudigde en overal verrezen nieuwe wegen, scholen en ziekenhuizen.Maar achter die succesverhalen schuilen ook spanningen: huizenprijzen verdubbelden, wegen slipten dicht en een tekort aan vakmensen verlamt de bouw. Grote projecten worden inmiddels grotendeels uitgevoerd door buitenlandse – veelal Chinese – aannemers.Daarbij komt een beangstigend vooruitzicht voor Suriname: inmiddels zijn er in Guyana al zo’n 150 Amerikaanse bedrijven actief, variërend van olie-services tot logistiek, financiële dienstverlening en bouw. Het is vrijwel zeker dat velen van hen ook naar Suriname zullen kijken zodra de olieproductie daar begint. Hun komst betekent directe concurrentie voor het lokale bedrijfsleven, dat vaak minder kapitaalkrachtig en internationaal ervaren is. Zonder bescherming en ondersteuning riskeren Surinaamse ondernemers buitenspel te worden gezet in hun eigen economie.Voorbereiding op de olieperiodeVoorlopig bevindt Suriname zich nog in de stilte voor de storm. Tot 2028 blijft de groei stabiel, rond de drie tot vier procent per jaar, en draait het vooral om voorbereidingen en initiële anticipatie op wat komen gaat – vooral in vastgoed. De echte sprong vooruit komt pas met de start van de productie.Maar zonder keuzes over hoe snel de olie-industrie wordt opgeschaald, hoeveel inkomsten in de economie vloeien en welke sectoren voorrang krijgen, dreigt dezelfde oververhitting als in Georgetown.Toch kan Suriname een ander pad kiezen. Door nu te besluiten het tempo te matigen – bijvoorbeeld niet meer dan vier tot vijf FPSO’s in de eerste tien jaar – kan de instroom van kapitaal en migratie beheersbaar blijven. Met een Nationaal Investeringsplan, gekoppeld aan een spaar- en stabilisatiefonds, kan elke olie-dollar strategisch worden ingezet voor scholen, ziekenhuizen en infrastructuur, terwijl de rest veilig wordt weggezet voor toekomstige generaties.Kansen voor duurzame groeiOok valutastabiliteit en arbeidsmarktbeleid zijn essentieel. Een stapsgewijze koppeling van de Surinaamse dollar aan de Amerikaanse dollar kan bescherming bieden tegen prijsschokken. Tegelijk kan het land investeren in beroepsopleidingen voor lassers, pijpfitters, elektriciens en maritieme specialisten, zodat Surinamers zelf de banen invullen die de nieuwe industrie oplevert. Het toepassen van AI-oplossingen kan bovendien de instroom van buitenlandse werknemers beperken.Daarmee ligt er voor Suriname een kans om méér te doen dan alleen olie oppompen. Het land kan van de olieboom een hefboom maken naar bredere welvaart – een sprong naar betere gezondheidszorg, modern onderwijs en nieuwe sectoren zoals landbouw, toerisme en duurzame energie. Het venster van voorbereiding is kort, slechts drie jaar, maar de beloning is groot: een Suriname dat niet slechts profiteert van olie, maar de olie gebruikt om een duurzame toekomst te bouwen.De storm komt onvermijdelijk. Maar als Suriname de koers nu vastlegt, kan die storm een motor worden die het land vooruitstuwt, in plaats van een kracht die het uiteenrukt.Door Stijn Janssen – (stijnjanssen6@gmail.com)Gebaseerd op het boek Greenport Suriname – https://bit.ly/greenportsuriname