Greenport Suriname – Suriname heeft beter onderhandeld dan Guyana (6)

door

PARAMARIBO – De offshore olievelden van Suriname en Guyana liggen slechts tientallen kilometers van elkaar, maar de manier waarop beide landen hun olie-inkomsten verdelen met de oliemaatschappijen verschilt substantieel. Het gevolg is dat Guyana tot ver in de jaren dertig miljarden misloopt, terwijl Suriname zijn staatskas juist gestaag zal zien groeien.Guyana: snelle groei, lage opbrengst voor de staatGuyana kiest voor eenvoud: 2 procent royalty op de brutoproductie en vervolgens een verdeling van de winstolie van 50/50 tussen de staat en de oliemaatschappijen. Er is geen winstbelasting, en de kosten van nieuwe projecten mogen worden verrekend met de winsten van bestaande velden – een constructie die bekendstaat als het ontbreken van ring-fencing. Dat klinkt technisch, maar het betekent dat elk nieuw boorproject de opbrengst uit al draaiende velden omlaag drukt. Terwijl Guyana in 2033 al meer dan 2 miljoen vaten per dag pompt, blijft de overheid de komende tien jaar steken op 14 tot 18 procent van de opbrengst. Pas na 2035, als de investeringsgolf achter de rug is, stijgt het aandeel van de staat naar ongeveer 22 procent.In harde dollars levert dat volgens projecties tussen 2028 en 2035 jaarlijks 4 tot 6 miljard Amerikaanse dollar aan staatsinkomsten op, ondanks de enorme productie. Pas tegen 2040 komt dat bedrag uit op ongeveer 12 miljard Amerikaanse dollar per jaar. Voor een land met 800.000 inwoners is dat aanzienlijk, maar verhoudingsgewijs blijft het aandeel van de overheid klein.Suriname: striktere regels, hogere opbrengstenSuriname hanteert een heel ander model. Hier geldt een hogere royalty van 6,25 procent, ring-fencing per veld en een streng kostenterugwinningsregime: in de eerste jaren mag maximaal 75 procent van de omzet worden aangewend voor kosten, daarna slechts 20 procent voor operationele uitgaven. Bovendien stijgt het aandeel van de staat in de winstolie via de zogenoemde R-factor, die meer inkomsten toewijst naarmate een veld winstgevender wordt. Daarbovenop komt een winstbelasting van 36 procent op het deel van de oliemaatschappijen.Dit systeem zorgt ervoor dat Suriname in 2028 begint met een bescheiden 1,2 miljard Amerikaanse dollar aan overheidsinkomsten, maar al in 2035 groeit naar ruim 7 miljard. Na 2038, wanneer alle FPSO’s zijn terugbetaald en de R-factor volledig doorwerkt, schiet de staatsopbrengst omhoog naar meer dan 15 miljard dollar per jaar. Het overheidsaandeel stijgt dan tot boven de 60 procent, bijna drie keer zo hoog als in Guyana.Het verschil zit dus in ring-fencing. Omdat Suriname dat wél toepast, kunnen oliemaatschappijen hun kosten alleen aftrekken bij het veld waar ze zijn gemaakt. Zo blijven de opbrengsten van bestaande projecten onaangetast en stroomt de winst sneller naar de staat. In Guyana gebeurt het tegenovergestelde: elke nieuwe FPSO drukt de inkomsten van al draaiende velden omlaag, waardoor de staat jarenlang op een houtje bijt terwijl de productie juist explodeert.Het contrast is groot. Guyana heeft investeerders gelokt met gunstige voorwaarden en snelle expansie, maar betaalt daarvoor de prijs in gemiste miljarden. Suriname kiest voor een meer gebalanceerd model en lijkt daarmee op termijn de grote winnaar in de regio.

Door Stijn Janssen – (stijnjanssen6@gmail.com)Gebaseerd op het boek ‘Greenport Suriname’ – https://bit.ly/greenportsuriname