GEWOON EEN NIEUWE LENING

De regering van Suriname gebruikt reeds jaren schatkistpapier om financiering te verkrijgen via de binnenlandse markt, vooral bij banken en institutionele beleggers. Dit gebeurt via veilingen, vergelijkbaar met die voor valuta, om beleidsuitvoering en overheidsactiviteiten te bekostigen, en tegelijk de afhankelijkheid van financiering via de Centrale Bank, te verminderen. In de praktijk draagt deze methode bij aan de stijging van zowel de binnenlandse schuld als de totale staatsschuld. Via de zogenaamde ‘debt rollover’ krijgen institutionele beleggers, vaak in plaats van rente en aflossing, meer schatkistpapier terug van een overheid. De internationale financiële pers rapporteert over obligaties met een totaalbedrag van meer dan 1,5 miljard USD. De regering vermijdt openheid en weigert officiële mededelingen af te wachten. Analisten en media lijken te snel te geloven wat de personen aan de top vertellen, maar wie het cijferwerk bekijkt, ziet dat hun uitleg tegen de logica van financiële verslaglegging ingaat. Van een af te lossen hoofdsom van grofweg 700 miljoen USD naar 1,6 miljard USD, betekent een aanzienlijke stijging van de schuld. Het argument dat een deel wordt gebruikt voor herfinanciering en een deel voor overheidsuitgaven – of dit nu wordt gepresenteerd als begrotingsversterking, balanssteun of financiering – verandert niets aan het feit dat dit geld lenen is. Een lening vervangen door een grotere lening, is in essentie een nieuwe lening, ongeacht hoe het wordt verpakt. ‘Debt rollover’ gaat dus internationaal en het is via Bank of America gelukt om met obligatiehouders uit te halen, wat men al heel lang op de lokale banken afwentelt, namelijk een verkapte vorm van schuldvernieuwing. Transparantie en consistentie in communicatie zijn cruciaal. Burgers en beleggers hebben recht op duidelijkheid, over hoeveel geld daadwerkelijk wordt geleend en waarvoor. Zonder dit blijft de staatsschuld stijgen, en daarmee de toekomstige last voor de Surinaamse samenleving. In plaats van excuses of diplomatiek gepraat over ‘herfinanciering’, is het tijd dat de regering eerlijk durft te benoemen wat een nieuwe lening werkelijk betekent: meer schuld, meer risico en een grotere afhankelijkheid van financiële markten. Suriname lijkt financieel in een eindeloze cirkel te leven. Elke regering belooft stabiliteit, groei en verantwoord beleid, maar telkens weer eindigen we met hetzelfde recept: lenen om te overleven. Alleen de namen, titels en omstandigheden veranderen.
In 1991 keerde Ronald Venetiaan terug met het Structureel Aanpassings Programma (SAP). Onder druk van internationale instellingen werd bezuinigd, hervormd en ‘gestabiliseerd’. Wat bedoeld was als herstelprogramma, leidde tot sociale druk en economische pijn. Toch bleef het fundament wankelen. Toen kwam het tijdperk Jules Wijdenbosch (1996–2000), met Henk Goedschalk als governor van de Centrale Bank en op Financiën een reeks aan superministers, onder anderen Mungra, Gobardhan en Alibux. Bilaterale leningen, vaak op ongunstige voorwaarden, stapelden zich op. De infrastructuur bloeide op papier, maar de schuldenlast groeide eronder. Venetiaan keerde terug, ditmaal met Humphrey Hildenberg op Financiën en André Telting bij de Centrale Bank. Er waren hoge grondstofprijzen, olie-inkomsten en enige besparingen. De wind stond gunstig, maar structurele diversificatie bleef uit. Suriname bleef afhankelijk van goud, olie en hout – en van de wereldmarkt die erover besliste. Toen Desi Bouterse in 2010 aantrad, volgden tijdens zijn regeertermijnen de Oppenheimer I en II-leningen onder Gillmore Hoefdraad als governor en na 2015 als minister van Financiën. De schuldenberg werd gemaskeerd door optimisme, buitenlandse investeringen en door Chinese en Indiase kredietlijnen. Maar de onderliggende afhankelijkheid werd groter dan ooit. De opbrengsten verdwenen in consumptie en politiek comfort, niet in structurele hervorming. In 2020 kwam Chan Santokhi. In zijn kabinet begon Achaibersing als minister van Financiën en later Raghoebarsingh. De toon van communicatie werd rationeel, diplomatiek, technocratisch met behulp van de minister van Buitenlandse Zaken (BIBIS), Albert Ramdin, maar het ‘BIS’ gedeelte wist welgeteld, nul investeringen binnen te halen. Onder deze regering volgde IMF-steun, met negen tranches in totaal, goed voor een half miljard USD. Bondholders kregen de belofte van een kwart miljard, zodra de eerste olie vloeit via het zogenaamd ‘Value Recovery Instrument’. Intussen stegen alle vaste lasten. De BTW werd ingevoerd, de government take op olieprijzen verhoogd, en de Centrale Bank herstartte de OMO’s, kortom: monetaire financiering via de achterdeur. De bevolking betaalt tot op heden de prijs, letterlijk. En nu, onder Simons (2025–heden), lijkt het financieel beleid opnieuw in dezelfde richting te bewegen. De terminologie verandert, maar de kern blijft dezelfde: van SAP tot OMO, van Oppenheimer tot IMF, we blijven lenen, herfinancieren en hernoemen. Het is steeds ‘geen nieuwe lening’, maar in de praktijk gewoon wel een nieuwe lening. Suriname heeft in dertig jaar tijd geen consistent investeringsbeleid opgebouwd dat duurzame groei waarborgt. We leven bij de gratie van externe goedkeuring en internationale kredietwaardigheid. De economische onafhankelijkheid die we in 1975 politiek verkregen, blijft economisch onvoltooid. Wie de geschiedenis nuchter bekijkt, ziet dat het probleem niet bij één partij, één minister of één tijdperk ligt. Het zit in de manier waarop Suriname blijft denken (en liegen) over geld, macht en vooruitgang: lenen voor overleven in plaats van investeren voor groei.
The post GEWOON EEN NIEUWE LENING ..

...