Gaanman Bono Velantie wil waarborging historische rechten in nieuwe grenswet Marowijne – Lawa

Op vrijdag 14 november heeft de Parlementaire Commissie van Rapporteurs, belast met de voorbereiding van de ontwerpwet inzake de grensregeling tussen de Republiek Suriname en de Franse Republiek (Frans-Guyana), een officieel bezoek gebracht aan gaanman Bono Velantie, leider van het Okanisi-Marronvolk. Dit overleg vond plaats op uitnodiging van de Gaanman, naar aanleiding van een eerder onderhoud met de Grenscommissie onder voorzitterschap van ambassadeur John Kolader.

Ambassadeur John Kolader lichtte tijdens een eerdere ontmoeting de kernpunten van het voorgestelde grensprotocol toe. Deze afspraken omvatten onder meer:

vaststelling van de grens volgens de median-line-methode;

toewijzing van riviereilanden op basis van hun ligging ten opzichte van de middellijn;

vrije scheepvaart voor personen en goederen;

gezamenlijke uitgifte van baggervergunningen;

erkenning van de rechten van Inheemse en Marrongemeenschappen.

Het traditioneel gezag gaf te kennen de voorkeur te geven aan het talweg-principe, aangezien dit beter aansluit bij het historisch gebruik van de Marowijne- en Lawa-rivier. Volgens de Okanisi- en Pamaka-Marrongemeenschappen is geen enkel eiland in deze rivieren van oudsher Frans bezit: “Den Faansiman no abi tabiki na ini a liba.” Zij benadrukten dat de rivier altijd vrij is bevaren, zonder pasjes of toestemming, en dat bij laagwater de vaargeul zich kilometers langs de Franse oever kan verplaatsen. Een strikte toepassing van de median-line-methode kan volgens hen in de praktijk leiden tot belemmeringen en conflicten.

Het traditioneel gezag erkende tevens dat Suriname en Frankrijk, na onderhandelingen, de grens in de Marowijne- en Lawa-rivier in wederzijds goedvinden hebben vastgesteld en vastgelegd in een overeenkomst die in maart 2021 te Parijs is ondertekend.

Gaanman Bono Velantie verzocht daarom nadrukkelijk dat in de nieuwe wet expliciet bepalingen worden opgenomen die de historisch verworven rechten van alle Marron- en Inheemse volkeren die de rivier gebruiken, waarborgen en beschermen. Dit is noodzakelijk om hun leefwijze veilig te stellen en toekomstige conflicten te voorkomen. De Okanisi-Marrons kondigden aan hun standpunten en aanbevelingen schriftelijk aan de commissie te zullen aanbieden.

Het overleg verliep in een open, respectvolle en constructieve sfeer. De Parlementaire Commissie van Rapporteurs benadrukte dat de ingebrachte inzichten zullen worden meegenomen in de verdere behandeling van de ontwerpwet.

...