Diekman: ‘De aandeelhouder moet zich niet bemoeien met het dagelijkse bestuur van bedrijven’

door

Veel bestuurders van naamloze vennootschappen (NV’s) in Suriname hebben volgens Peter Diekman, hoogleraar Corporate Governance aan de Anton de Kom Universiteit van Suriname, vaak te weinig besef van hun wettelijke verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid. Dit kan leiden tot verkeerde beslissingen, inefficiënt bestuur en uiteindelijk negatieve (financiële) gevolgen voor de onderneming, maar zeker ook voor de bestuurders en toezichthouders zelf.
Diekman legt in gesprek met Dagblad . uit dat Suriname ten aanzien van corporate governance het Europese Rijnlandmodel volgt, dat sterk verschilt van het Angelsaksische systeem dat vooral wordt toegepast in het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. “In het Rijnlandmodel is er collectieve verantwoordelijkheid van bestuurders, terwijl in het Angelsaksische systeem individuele aansprakelijkheid centraal staat. Bestuurders in Suriname ontvangen wel loon, maar hebben in beginsel geen arbeidsrechtelijke bescherming. Om die bescherming wel te krijgen moet je aanvullende overeenkomsten sluiten. Dit zijn belangrijke zaken waar bestuurders zich bewust van moeten zijn,” benadrukt hij.
Volgens Diekman beseffen veel bestuurders en aandeelhouders niet hoe dit systeem in de praktijk werkt. “Mensen realiseren zich niet goed wat hun rechten en plichten zijn. Daarom organiseer ik begin november een masterclass voor bestuurders van dertien ondernemingen. Daar zal ik uitleg geven over de wet, de opzet van het systeem, de rol van de raad van bestuur, de aandeelhouders en de raad van commissarissen,” zegt de hoogleraar.
Hij haalt een eerdere training van enkele jaren geleden aan, waar een deelnemer stelde dat de aandeelhouder alles bepaalt in een onderneming. “Juridisch klopt dat niet. De aandeelhouder heeft niet zoveel te zeggen; het bestuur bestuurt de onderneming collectief, onder toezicht van commissarissen. De aandeelhouder kan wel commissarissen benoemen en ontslaan, tenzij het in de statuten anders is geregeld.” aldus Diekman.
Parastatale bedrijven onder druk
In Suriname zijn veel ondernemingen, vooral parastatale bedrijven zoals waterleidingbedrijven en energiebedrijven, financieel kwetsbaar. “Veel van deze ondernemingen hebben een negatief eigen vermogen en worden overeind gehouden door crediteuren, banken en vooral door de Surinaamse belastingbetaler. De aandeelhouder, in dit geval de staat, heeft eigenlijk een schuld aan de onderneming ter grootte van het negatieve eigen vermogen en kan dat niet betalen.” zegt Diekman.
Wat moet de staat doen?
Diekman benadrukt dat de overheid zich moet richten op haar kerntaken: infrastructuur, onderwijs en publieke dienstverlening, kortom de sociaal-economische en technische infrastructuur. “De staat, als aandeelhouder, moet zich niet bemoeien met het dagelijkse bestuur van bedrijven. Kijk naar de Surinaamse luchtvaartmaatschappij: de invloed van de politiek in de afgelopen jaren heeft tot nu toe geen economisch rendement opgeleverd. De problemen ontstaan wanneer de staat probeert het management en het toezicht van de onderneming over te nemen of te beïnvloeden. Laat het ondernemen over aan ondernemers.” stelt hij.
Masterclass voor bestuurders
Met zijn aankomende masterclass wil Diekman bestuurders en commissarissen inzicht geven in hun wettelijke verantwoordelijkheden, de structuur van ondernemingen en de essentie van corporate governance. “Het doel is om een duidelijk onderscheid te maken tussen bestuur, toezicht en aandeelhouders, en te zorgen dat de verantwoordelijkheden zoals bedoeld in de wet daadwerkelijk worden nageleefd,” besluit hij.
Volgens Diekman is het essentieel dat Surinaamse ondernemingen en hun bestuurders zich bewust worden van hun rol in een internationaal erkend governance-systeem, om zowel juridische risico’s als inefficiënt bestuur te voorkomen.
– Door Gladys Findlay –
The post Diekman: ‘De aandeelhouder moet zich niet bemoeien met het dagelijkse bestuur van bedrijven’ ..