Defensie bouwt eigen kennisbasis op

Binnen de muren van het Instituut voor Defensie Opleidingen (IDO) groeit iets waar het in Suriname al jaren aan ontbreekt: een eigen opleidingstraject voor hogere officieren. Luitenant-kolonel Arnold Kortstam, coördinator van het IDO, noemt in gesprek met de Ware Tijd zo een voorziening een belangrijke stap naar meer zelfstandigheid binnen de krijgsmacht.

Tekst en beeld Edwien Bodjie

Sinds 2023 organiseert het Nationaal Leger zijn eigen Bevelvoering- en Stafcursus (BSC), een traject dat de afhankelijkheid van buitenlandse trainingsprogramma’s moet verminderen. “Vroeger moesten we onze mensen naar buiten sturen, maar dat betekende dat per lichting slechts één of twee officieren die kans kregen. De rest liep vertraging op in zijn carrière en dat werkte demotiverend en hield de organisatie tegen in haar ontwikkeling”, legt Kortstam uit.

“Suriname doet qua kennis niet onder voor andere landen in de regio alleen op technologisch vlak lopen we nog wat achter”Iwan Bojanski

De beslissing om de opleiding in eigen land op te zetten, kwam dus voort uit noodzaak en ambitie. “We moesten structureel iets veranderen om onze mensen kansen te geven”, meent de IDO-coördinator.

Eigen curriculum

De BSC is bedoeld voor officieren die al jaren in dienst zijn en klaarstaan om de stap te maken naar strategische en beleidsfuncties. De cursus duurt tien maanden en combineert academisch onderwijs met praktijkmodules en veldbezoeken. “De opleiding brengt ze van tactisch naar strategisch denken”, legt Kortstam uit. “Ze leren niet alleen plannen uitvoeren, maar helpen ook beleid formuleren.”

Het curriculum is samengesteld door een team van Surinaamse militairen en deskundigen, met ondersteuning van buitenlandse partners. “We hebben gekeken naar programma’s uit Brazilië, Nederland, Amerika en China en hebben daaruit alleen gehaald wat voor ons relevant is. Je kunt niet zomaar een buitenlands systeem kopiëren. Wat in Brazilië of de Verenigde Staten werkt, past niet automatisch bij de Surinaamse realiteit.”

Kortstam noemt het resultaat een ‘Surinaams product’: een opleiding die militaire kennis combineert met inzicht in lokale bestuurscultuur, beleidsstructuren en nationale veiligheid. “De module Bedrijfswetenschappen bijvoorbeeld is volledig afgestemd op hoe Suriname bestuurlijk functioneert. Dat maakt het authentiek.”

Eerste successen

Het IDO heeft inmiddels twee cohorten afgeleverd. Voor specifieke onderdelen, vooral binnen de militaire wetenschappen, werkt Suriname nog samen met Braziliaanse instructeurs. “Hun kennisniveau op stafniveau is hoog”, vertelt de coördinator. “Maar het doel is om binnen enkele jaren onze eigen mensen die rol te laten overnemen.”

Dat proces is al begonnen. Afgestudeerden van de eerste lichting zijn betrokken bij het begeleiden van nieuwe cursisten. “Het is de bedoeling dat ze hun ervaring doorgeven. Zo bouwen we stap voor stap een stabiele opleidingsbasis op.”

De ambitie gaat verder dan het klaslokaal. Kortstam stelt dat Defensie zich moet blijven ontwikkelen op terreinen als cyberveiligheid, grensbewaking en digitale strategie. “We lopen niet achter. Er is binnen het ministerie al een speciale eenheid die zich bezighoudt met cyberdreigingen. Het is kleinschalig begonnen, maar het groeit.”

De samenwerking met het Directoraat Nationale Veiligheid wordt verder uitgebouwd. “De man die nu leiding geeft aan DNV is zelf oud-student van de eerste BSC-groep. Dat zegt iets over de impact van deze opleiding.”

Nieuwe rol voor Defensie

Volgens Kortstam hebben veel mensen een verouderd beeld van wat Defensie doet. “We vechten niet, we bedreigen niemand. Maar we hebben wel grondwettelijke taken: het beschermen van de soevereiniteit en de veiligheid van het land. Daarnaast ondersteunen we andere ministeries, zoals Justitie en Politie, Volksgezondheid, Welzijn en Arbeid en Sociale Zaken en Volkshuisvesting, bij logistiek en beveiliging.”

De rol van het leger is de afgelopen decennia verschoven van oorlogsvoering naar crisisbeheersing en maatschappelijke ondersteuning. “Het gaat nu om stabiliteit en het voorkomen van escalatie van conflicten. Defensie werkt op de achtergrond, maar speelt een cruciale rol in de rust en veiligheid van de samenleving.”

De modernisering van het leger vraagt volgens de coördinator ook om investeringen in technologie. “Onze landsgrenzen zijn groot en we kunnen niet overal fysiek aanwezig zijn. Daarom moeten we meer inzetten op digitale bewaking. Denk daarbij aan drones, satellietbeelden en data-analyse.” Voor zulke vernieuwingen is samenwerking met internationale partners nodig, zowel technisch als financieel. “Dat vergt beleid, lange adem en geld, maar we moeten daarheen. De toekomst van Defensie ligt in kennis en technologie, niet alleen in manschappen.”

Stemmen van binnenuit

Wat begon als experiment, een poging om officieren lokaal op te leiden, is intussen uitgegroeid tot een strategisch speerpunt binnen Defensie. “We hebben bewezen dat we het kunnen”, klinkt Kortstam zichtbaar trots. “De eerste twee groepen hebben laten zien dat Suriname zijn eigen militaire denkers kan vormen. Dat is niet alleen een opleidingssucces, het is een investering in de veiligheid van het land.”

Twee van de afgestudeerden van de eerste twee cohorten zijn majoor Ratna Ganpat en kapitein Iwan Bonjaski. Ganpat noemt doorzettingsvermogen, inzet en gepassioneerde docenten de sleutel tot succes. “Deze tien maanden durende intensieve training heeft ons geleerd wat het betekent om verantwoordelijkheid te dragen”, zegt ze tegen de Ware Tijd.

Ganpat, één van de twee vrouwen in de groep, is trots op haar prestatie. Ze is de bestgeslaagde van de lichting die woensdagavond haar diploma ontving. “We zijn klaar om onze taken met integriteit en vastberadenheid uit te voeren”, zegt Ganpat, die haar moeder erkentelijk is voor de steun tijdens haar militaire loopbaan.

“Deze tien maanden durende intensieve training heeft ons geleerd wat het betekent om verantwoordelijkheid te dragen”Ratna Ganpat

Kapitein Bonjaski noemt de opleiding “enerverend”. “Het kost veel tijd en energie, maar het is ontzettend waardevol”, vertelt hij. Met zijn diploma kan hij worden bevorderd naar een hogere rang. Bonjaski, die 28 jaar in dienst is bij de landmacht, houdt zich op de vlakte over zijn dagelijkse taken.

Hij werkt binnen de inlichtingendienst van Defensie en benadrukt hij dat er binnen zijn afdeling veel werk ligt op het gebied van automatisering en modernisering. “We moeten meer digitaliseren en investeren in nieuwe technologie, maar ik heb veel vertrouwen in de leiding. Suriname doet qua kennis niet onder voor andere landen in de regio alleen op technologisch vlak lopen we nog wat achter.”

...