De staatsbegroting voor dummies

door

SERIEUS!? / Ivan Cairo

Er is hoop in de natie: 23 parlementsleden hebben de afgelopen dagen geleerd hoe je een staatsbegroting leest. Ja, écht leest. Niet scrolt, niet doorschuift naar de deskundige supportteams van de fractie, maar leest.

De training heette ‘Een rechtvaardige begroting: de staatsbegroting door een genderlens’. Een prachtig initiatief, want als iets de democratie redt, dan is het wel een lens. We hebben al een fiscale lens, een politieke lens en nu dus ook een genderlens. Nog even en De Nationale Assemblee lijkt op een opticien.

“Het idee dat gekozen volksvertegenwoordigers de begroting zélf zouden moeten kunnen doorgronden, klinkt revolutionair. In werkelijkheid is het gewoon hun baan”

Want laten we eerlijk zijn: het is niet eenvoudig om als DNA-lid te weten waar het geld naartoe gaat. De begroting telt honderden pagina’s en nul plaatjes. En de cijfers praten niet terug, tenzij je toevallig een deskundige souffleur bij je hebt die dat voor je doet. Die fluistert dan: “Zeg maar dat je vóór bent, het is goed voor het volk”. En het volk fluistert terug: “Welk volk precies?”

Nu hebben onze volksvertegenwoordigers geleerd dat een begroting geen neutraal document is. Dat sommige bedragen zelfs ongelijkheid kunnen bevorderen. Wie had dat gedacht? Dat de post ‘reiskosten buitenland’ misschien iets minder genderneutraal is dan ‘schoolmaaltijden’?

Maar goed, laten we niet te cynisch doen. Het is mooi dat onze parlementariërs willen begrijpen wat ze goedkeuren. Misschien komt er straks een cursus ‘Begrijp je eigen wetsvoorstel’, gevolgd door ‘De microfoon is geen decorstuk’.

Het idee dat gekozen volksvertegenwoordigers de begroting zélf zouden moeten kunnen doorgronden, klinkt revolutionair. In werkelijkheid is het gewoon hun baan. Toch doen we alsof het een ontdekking van de eeuw is. De volgende stap: leren dat een stem niet alleen ‘ja’ of ‘nee’ is, maar soms ook ‘wacht even, ik wil dit eerst begrijpen’.

Dus hulde aan Stichting Projekta en de genderlens. Misschien kunnen ze volgend jaar een verantwoordingslens uitvinden, waarmee politici kunnen zien waar het geld écht blijft hangen. Of een realiteitslens, die laat zien dat beleid niet in PowerPoints leeft maar in de portemonnee van burgers. Tot die tijd blijft het parlement het toneel van de grote democratische gokshow: ‘Wie durft te stemmen zonder te weten waarop?’ Spoiler: bijna iedereen.

ivancairo@yahoo.com