BESCHOUWING — ‘Bordo’: picolet of dooie mus?

door

Nu de Franse justitie Joël ‘Bordo’ Martinus, de voormalige ondervoorzitter van de Abop, eindelijk in handen heeft, hoopt ze veel meer te weten te komen over zijn criminele (drugs)handel en -wandel. En vooral hoe de lijnen lopen en met wie hij allemaal zaken deed. Maar zal hij – in ruil voor eventuele strafvermindering – gaan zingen als een picolet of zwijgen als een dode mus? En wat zullen de Surinaamse autoriteiten doen als er nieuwe belastende informatie boven water komt? Gaat die onder de mat worden geschoven, zoals in het verleden vaak is gebeurd?

Tekst Armand Snijders

Beeld dWT archief

Franse collega-journalisten bestempelen Bordo als “niet al te intelligent”. Tot die conclusie zijn ze gekomen na hem op 15 september te hebben meegemaakt in de rechtszaal in Le Mans, waar één van de twee ‘herzieningszaken’ plaatsvond. Ook kwamen ze er na het nodige speurwerk via onder meer internet heel snel achter dat de zich flamboyant gedragende Surinamer in eigen land helemaal niet zo bekend en succesvol is als rapzanger. Dus zijn bewering dat hij als kunstenaar zijn geld verdient, komt ook bij hen zeer ongeloofwaardig over.

“Als Bordo tijdens zijn verhoren gaat zingen als een picolet, zullen heel wat prominente en minder bekende Surinamers vermoedelijk heel erg zenuwachtig worden”

Hoe hij zijn rijkdom dan wel heeft vergaard, laat zich raden. De rechtbank verklaarde hem in 2018 en 2019 schuldig aan het organiseren van minimaal drie cocaïnetransporten van Suriname naar Frans-Guyana. Hij zou daar in ieder geval 2,5 miljoen euro aan hebben verdiend. Vermoed wordt dat Bordo een cruciale rol speelt en speelde in een criminele organisatie die zich met de grootschalige drugshandel bezighoudt. De verwachting is niet dat de destijds opgelegde straf in de herziene zaak anders zal uitpakken, dus die zal vrijdag – als de definitieve uitspraak wordt gedaan – definitief zijn.

Bron van criminele informatie

Maar de Franse autoriteiten willen meer: en dus wordt Bordo de komende tijd uitgebreid verhoord over wat hij nog meer weet en vooral wil loslaten. Want dat hij een belangrijke bron van criminele informatie is, daar twijfelt niemand aan.

Echter, of hij op basis van nieuwe feiten die aan het licht komen ook kan worden veroordeeld in Frankrijk, is maar de vraag. De door Brazilië gestelde voorwaarden bij zijn uitlevering in juni van dit jaar, maken dat juridisch vrijwel onmogelijk.

Ook voor Suriname zou Bordo interessante weetjes kunnen loslaten en de betrokkenheid van anderen bij zijn illegale activiteiten openbaren. Want in eigen land zijn nog heel veel onbeantwoorde vragen. Iedereen wil nog altijd weten wie hem in 2022 heeft getipt dat de politie hem van zijn bed zou komen lichten, waardoor hij bijtijds naar Brazilië kon vluchten.

Brunswijk en Amoksi

Het vermoeden bestaat dat die informatie vanuit de hoogste kringen aan hem is doorgegeven. Daarbij werden zelfs de namen van toenmalig vicepresident Ronnie Brunswijk en minister Kenneth Amoksi van Justitie en Politie genoemd. De twee Abop-toppers hebben nooit echt op de vlucht van hun criminele partijgenoot gereageerd.

Van Amoksi zou mogen worden verwacht dat hij een onderzoek zou hebben laten instellen naar de verdwijning van Bordo om het lek boven te krijgen. Maar dat deed hij niet. Net zoals hij dat niet deed na de vlucht van oud-president Desi Bouterse na diens definitieve veroordeling eind 2023.

Amoksi was voor deze verdwijntrucs als Justitieminister uiteindelijk verantwoordelijk, maar is daarvoor nooit door (inmiddels ex-)president Chandrikapersad Santokhi op het matje geroepen. Dat verbaast niet echt iemand, omdat hij het tweetal zelf ook jarenlang min of meer de hand boven het hoofd zou hebben gehouden: Bouterse vanwege geheime afspraken die hij met hem en/of de NDP zou hebben gemaakt, Bordo in verband met zijn moeizame relatie met Brunswijk, die in feite het voortbestaan van de regering in zijn handen had.

Drugscrimineel Piet Wortel

Amoksi had al eerder laten blijken zijn vingers niet te willen branden aan zaakjes waarbij mogelijk Abop-coryfeeën zouden zijn betrokken. Zo liet hij oogluikend toe dat de veroordeelde Nederlandse drugscrimineel Piet Wortel jarenlang ongestoord in Suriname kon vertoeven en met regelmaat bij zijn vrienden Brunswijk en Bordo op bezoek ging. Onderwijl sponsorde hij Abop én Notch, de voetbalclub van Bordo en sloeg hij thuis grote hoeveelheden goud op voor de vicepresident. Dat gebeurde allemaal zonder dat Amoksi daar op zijn minst vragen over stelde.

Overigens, de oud-Justitieminister ondernam ook nooit enige actie naar aanleiding van de onthullingen van de Braziliaanse justitie in 2021 dat vijf actieve Surinaamse politici nauwe banden met drugsbonzen in dat land zouden hebben. Dat Bordo één van hen was, is inmiddels bekend. Maar die andere lopen nog altijd vrij rond en spelen mogelijk nog een beslissende rol op ’s landsniveau.

“De Franse autoriteiten willen meer en dus wordt hij de komende tijd uitgebreid verhoord over wat hij nog meer weet – en vooral wil loslaten”

Heel erg zenuwachtig

Als Bordo tijdens zijn verhoren gaat zingen als een picolet, zullen heel wat prominente en minder bekende Surinamers vermoedelijk heel erg zenuwachtig worden. Aan de andere kant: Amoksi is inmiddels vertrokken van Justitie en Politie, maar zijn plaats is ingenomen door een partijgenoot in de persoon van Harish Monorath. En het ligt niet voor de hand dat hij voortvarender te werk zal gaan dan zijn voorganger.

Maar voorlopig zit Bordo veilig achter de tralies aan de overkant van de Atlantische Oceaan. En daarna moet hij, als het goed is, in Suriname zijn straf nog uitzitten. De officier van justitie achtte overtreding van de Wet Verdovende middelen, invoer cocaïne, bedreiging en begunstiging bewezen en eiste een gevangenisstraf van dertien jaar onvoorwaardelijk, zijn gevangenneming en een boete van SRD 90.000, subsidiair acht maanden hechtenis. Op 22 oktober wordt er vonnis gewezen. Dus ook al verdwijnt alle gevoelige informatie die hij prijsgeeft in een Franse verhoorkamer door toedoen van bepaalde figuren in de prullenbak, hij zal voorlopig niet meer in het openbaar – op straat – worden gezien.