Begroting 2026: Tekort geraamd op ruim SRD 12 miljard

door

door Ivan Cairo

PARAMARIBO — De regering kijkt aan het begin van het nieuwe zittingsjaar van het kabinet aan tegen een tekort van grifweg SRD twaalf miljard. Als de uitgaven van alle ministeries, alsmede van de kabinetten van de president en vicepresident, het Hof van Justitie, het Openbaar Ministerie, De Nationale Assemblée en de Rekenkamer bij elkaar worden opgeteld, komt dit neer op circa SRD 65,4 miljard. De totale inkomsten worden geschat op ruim SRD 53,8 miljard. Dat blijkt uit de conceptbegroting waar de Ware Tijd de hand op heeft weten te leggen.

Deze ontwerpbegroting is inmiddels naar de Staatsraad gestuurd voor advies. President Jenny Simons zal de begroting uiterlijk op de eerste werkdag van oktober aanbieden aan het parlement tijdens de traditionele buitengewone openbare zitting van het college, waarbij zij haar eerste jaarrede zal uitspreken.

“Het streven is dat de stijging van de inkomsten niet uitsluitend zal afhangen van economische groei, maar vooral van een effectiever beleid voor inning en naleving”

Het ministerie van Financiën en Planning verwacht in 2026 ruim SRD 39,0 miljard aan inkomsten uit belastingen en niet-belastingen. Het grootste deel van de staatsinkomsten komt uit belastingen, terwijl niet-fiscale middelen, leningen en sociale premies een kleinere maar toch relevante bijdrage leveren. De nadruk bij het optimaliseren van de inkomstenstroom ligt op digitalisering, betere naleving en een strikter inningsbeleid om de gestelde doelstellingen te behalen.

Indirecte belastingen

De indirecte belastingen vormen de belangrijkste inkomstenbron en zijn geraamd op ruim SRD 20,3 miljard, wat neerkomt op bijna tweeënvijftig procent van de totale ontvangsten. Binnen deze categorie neemt de Belasting Toegevoegde Waarde (BTW) het grootste aandeel in, met een verwachte opbrengst van SRD 8,8 miljard.

Ook invoerrechten en de verbruiksbelasting op motorbrandstoffen leveren substantiële bedragen op. Accijnzen op alcohol, frisdrank, bier en tabak zijn samen goed voor bijna één miljard SRD en worden naar verwachting verder versterkt door striktere controles en een betere naleving van regelgeving.

Directe belastingen

De directe belastingen zijn de tweede pijler van de inkomsten en moeten in 2026 ongeveer SRD 17,1 miljard opbrengen, oftewel 44 procent van het totaal. Het zwaartepunt ligt hier bij de loon- en inkomstenbelasting, die is begroot op SRD 15 miljard.

De dividendbelasting neemt eveneens een belangrijke plaats in en moet bijna SRD twee miljard opbrengen. Andere directe belastingen, zoals vermogens-, huurwaarde- en casinobelasting, zijn van veel kleinere omvang maar leveren toch enkele tientallen miljoenen aan aanvullende inkomsten. De overheid wil met een volledig gedigitaliseerd aangifte- en inningstraject fraude tegengaan en de efficiëntie verhogen.

Niet-belastingmiddelen

Voor de niet-belastingmiddelen is een totaal van SRD 1,043 miljard begroot. Deze inkomsten zijn afkomstig uit diverse vergoedingen, boetes en andere gelden die buiten de reguliere belastinginkomsten vallen. Het grootste deel, SRD 903,4 miljoen, wordt verwacht uit consent en deviezenrechten bij transacties met betrekking tot de in- en uitvoer van goederen.

Daarnaast zijn er ontvangsten uit douanehandelingen bij in-, uit- en doorvoer van goederen van SRD 7,9 miljoen, entrepotgelden voor opslag in publieke entrepots van SRD 525.000, aanvragen voor restitutie van betaalde indirecte belastingen, opbrengsten uit nummerplaten (SRD 9,2 miljoen), fiscale boetes en vervolgingskosten (SRD 6,9 miljoen), diverse meeropbrengsten uit veilingen (SRD 105,1 miljoen) en overige niet-belastingontvangsten (SRD 10 miljoen).

De begroting stelt dat deze middelen niet alleen bijdragen aan het beperken van het begrotingstekort, maar ook de uitvoering van douane- en fiscale processen efficiënter maken, waardoor toezicht en naleving worden versterkt. Een aparte post in de begroting wordt gevormd door de AOV-premie, waarvan de ontvangsten naar verwachting SRD 1,3 miljard zullen bedragen. Deze premie, die wordt geheven bij loontrekkers, ondernemers en zelfstandigen, vormt een belangrijk onderdeel van de financiering van sociale zekerheid en valt onder de inhoudingen ten behoeve van derden.

Effectiever beleid

Het streven is dat de stijging van de inkomsten niet uitsluitend zal afhangen van economische groei, maar vooral van een effectiever beleid voor inning en naleving. Het opschonen van belastingbestanden, het wegwerken van achterstanden bij invordering en het intensiveren van controles zijn daarbij cruciaal.

Digitalisering moet ervoor zorgen dat zowel de loon- en inkomstenbelasting als de BTW transparanter en efficiënter worden geheven. Tegelijkertijd is er een sectorale aanpak voorzien voor de mijnbouw, waar olie, gas, hout en goud al jarenlang een belangrijke bijdrage leveren aan de staatskas.