Ontheffing van formaat: EBS zet eigen brein op straat

door

Waarom Suriname zijn eigen toekomst saboteert: het geval ir. Armand Bipat

INGEZONDEN

In een tijd waarin Suriname dringend behoefte heeft aan stabiliteit en technische excellentie, lijken de Energiebedrijven Suriname (EBS) haar meest waardevolle troef te willen inruilen voor een politiek plaatje. Armand Bipat, de technisch directeur van de EBS, staat naar verluidt op het punt te worden ontheven. Niet omdat hij tekortschiet, maar omdat hij te veel bereikt. Zijn mogelijke vertrek is geen bestuurlijke beslissing; het is een aanklacht tegen een systeem dat politieke rancune boven nationale vooruitgang stelt.

De statistische mismatch: prestaties versus politiek

Bipat is een zeldzaam talent in Suriname. Zijn expertise omvat werktuigbouwkunde, metallurgie, vloeistofmechanica, gas- en stoomtechnologie en elektrotechniek; een combinatie die weinigen in het Caribisch Gebied evenaren. Onder zijn leiding zijn kritieke projecten gerealiseerd, onder meer de bouw van energiecentrales ter waarde van driehonderd miljoen US dollar, waarmee hij de ruggengraat van Surinames energievoorziening versterkte; de ontwikkeling van gasopslag- en distributiefaciliteiten voor dochteronderneming Ogane en de transitie naar gas-to-energy-technologie, die de operationele kosten verlaagde en de efficiëntie verhoogde.

“Rishidath Mathoera’s kandidatuur draait om politieke belangen, niet om bedrijfskundige logica”

Toch lijkt dit trackrecord irrelevant voor de politieke krachten die naar zijn positie happen. De reden? Bipats succes staat een ander doel in de weg: de ambities van Rishidath Mathoera, een tekenaar in de tekenkamer en secretaris van de EBS-vakbond, die ondanks zijn beperkte technische ervaring de rol van technisch directeur ambieert.

Mathoera, die plaats 22 bekleedde op de NDP-lijst voor DNA, heeft geen miljoenenprojecten begeleid noch de technische competenties die EBS vooruit helpen. Zijn kandidatuur draait om politieke belangen, niet om bedrijfskundige logica.

De raad van commissarissen: de stille medeplichtige?

De statuten van EBS schrijven voor dat leden van de raad van commissarissen (RvC) voor vier jaar worden benoemd . Recente wijzigingen in de RvC, waaronder het aftreden van president-commissaris Raymond Landburg en de benoeming van Kenneth Profijt, tonen aan dat politieke invloed geen toeval is. De RvC, die toezicht moet houden op het beleid en de directie, heeft nooit negatieve punten over Bipat geuit. Sterker nog: hij werd in 2024 na een selectieprocedure als beste kandidaat gekozen en in januari 2025 aangesteld in de functie. Zijn eventuele ontheffing zou dan ook onstatutair zijn; een schending van de interne governance.

Het gemis aan een nieuwe selectieprocedure voor zijn vervanger bevestigt dat het hier niet draait om meritocratie (= deskundigheid, competenties et cetera), maar om machtsverschuivingen. Waarom zou EBS een “juweel” als Bipat inruilen voor iemand zonder bewezen technisch leiderschap? Het antwoord ligt in de Surinaamse politieke cultuur, waar loyaliteit vaak zwaarder weegt dan vakmanschap.

Vanuit links: NH-minister David Abiamofo, COO Robert Pancham, CEO Leo Brunswijk, CFO Lesley Rahan, technisch directeur Rishidath Mathoera en adviseur Marcel Eyndhoven na de AVA die werd gehouden op het hoofdkantoor van de EBS. [: EBS]

Het bredere plaatje: economische schade en moreel verval

Bipats mogelijke vertrek is geen geïsoleerd incident. Het weerspiegelt een patroon waarin technocratische instituten worden uitgehold voor korte politieke winst. EBS, die volledig in handen is van de staat Suriname, hoopt een nieuwe fase van stabiliteit in te gaan. Maar zonder Bipats leiderschap riskeren projecten zoals de 110kV-transmissielijn (momenteel 70 procent voltooid) vertraging en kostentoeslagen.

Zijn expertise in het beheren van powerplants wordt internationaal erkend door toonaangevende bedrijven als MAN, Wartsilla en CAT – erkenning die Suriname niet kan missen. Bovendien heeft Bipat een generatie werktuigbouwkundigen opgeleid, van Adek tot HBO-niveau. Zijn vertrek zou een signaal afgeven: technische excellentie is ondergeschikt aan politieke bruikbaarheid. Voor een land dat afhankelijk is van energie-infrastructuur, is dat een riskante boodschap.

Ir. Armand Bipat is geen perfecte manager – niemand is dat. Maar zijn prestaties zijn tastbaar: centrales die draaien, projecten die binnen budget blijven en een team dat hij heeft opgeleid tot professionals. Zijn eventuele ontheffing zou geen personeelswissel zijn, maar een verraad aan de toekomst van Suriname.

Als EBS en de politieke leiders Bipat inderdaad vervangen door een minder gekwalificeerde kandidaat, bewijzen ze dat het land vastzit in een cirkel van achterdocht en kortzichtigheid. Suriname kan zich geen braindrain veroorloven, zeker niet wanneer het talent binnenlands is. Het is tijd om technische competentie te omarmen in plaats van het met het badwater weg te gooien.

Het EBS-dilemma bewijst eens te meer waarom excellente prestaties in Suriname strafbaar zijn. Terwijl Bipat moet wijken voor politieke loyaliteit, toont dit land opnieuw aan waarom het zichzelf saboteert: we ruilen technische perfectie graag in voor partij- en politieke belangen. Het is de Surinaamse ziekte in optima forma, waar kennis en kunde leiden tot ontslag en waar we onze besten wegsturen alsof het overtollig ballast is. Dit noemen we een triade in de topsector: Kennis+Kunde=Ontslag! Zo blijft ons land een sprookje waarin een tekentafelambitie zwaarder weegt dan bewezen vakmanschap.

De vraag is niet langer óf politieke rancune ons land achteruit zet, maar hoe lang we nog kunnen volhouden dat dit normaal is… DNA en regering zijn nu aan zet…

Colvin Overdiep

De redactie van de Ware Tijd stelt lezers in de gelegenheid stukken in te zenden ter publicatie. In principe worden alle ingezonden artikelen opgenomen, tenzij de inhoud schadelijk, kwetsend of beledigend is voor derden. Stukken die worden geplaatst komen niet noodzakelijkerwijs overeen met de mening van de Ware Tijd. De redactie behoudt zich het recht voor om stukken niet te plaatsen, of in te korten of te redigeren zonder dat die uit hun context worden gehaald.