Suriname? Where is this country?

BERLIJN VERRAST / Euritha Tjan A Way

Als senior journalist vind ik verdere ontwikkeling, bijscholing en wereldcontext belangrijk. Anders kun je de ‘verbazing en nieuwsgierigheid’ die nodig zijn voor vernieuwing kwijtraken. Toen een collega die verbonden is aan het Pulitzer Center mij dus wees op een zes maanden durende workshop van de Duitse Taz Panter Stiftung voor journalisten in de Amazone-regio, besloot ik mee te doen. Als sluitstuk is een week Berlijn gepland, en dat stelt niet teleur, want Deutschland hat mich überrascht – Duitsland heeft me verrast! In deel drie van de vier afleveringen van Berlijn verrast dringt het tot me door hoe ‘klein’ Suriname wel is.

Een onderdeel van de workshop was het bezoeken van de foreign desk en dan speciaal het departement dat gaat over Latijns-Amerika binnen het ministerie van Buitenlandse Zaken. Een gigantisch gebouw met een bijzondere geschiedenis. Het werd door de Nazi’s gebruikt als calculatiecentrum voor de Tweede Wereldoorlog en huisvestte daarna de Centrale Bank van Oost-Europa -toen de muur tussen west en oost nog bestond.

“Wanneer civil society en overheidsinstituten zwak functioneren, wetgeving verouderd is, en er niet wordt toegezien op handhaving betekent het een open deur voor anderen die daar juist gebruik van maken”

De gebouwen in dit land zijn niet gewoon groot, ze zijn mega. En wat betreft trappen; het lijkt alsof Duitsers dat uitgevonden hebben. Mijn Zuid-Amerikaanse kleine voeten en korte benen hebben maar wat te verduren hier.

Maar weer naar het onderwerp. Eigenlijk beseffen we in Suriname te weinig hoe relativiteit werkt, want we denken dat we belangrijk zijn als land. Daar wordt snel mee afgerekend wanneer je aan tafel zit met landen als Brazilië die met drie journalisten vertegenwoordigd is bij deze workshop. Ook ten opzichte van landen als Peru en Venezuela zijn we letterlijk klein. Dat zal natuurlijk anders zijn wanneer in Caricom-verband gesprekken gevoerd worden, want dan zijn we een reus tussen de eilanden. Maar ook daar geldt dat we soms buiten de boot vallen doordat we geen Engels spreken.

Waar anderen hier in Duitsland dus aan twee zinnen genoeg hebben om de problematiek, maar ook mooie dingen van hun land uit te leggen, start mijn uitleg altijd met enkele feiten over Suriname. Men is dan wel gefascineerd voor het moment, maar diplomatieke aandacht, belangen en programma’s veranderen niet van de een op de andere dag. Dat heeft me doen beseffen hoe moeilijk het in de diplomatie moet zijn om onze belangen te behartigen. We moeten ons, denk ik, beter gaan positioneren en proberen om een duidelijke lijn te volgen in de internationale betrekkingen. Anders zullen we altijd met de actuele wind meewaaien of blijven kijken naar de Noordzee waar mensen als Geert Wilders ons ook steeds meer in de vergeethoek proberen te plaatsen.

Het deed me ook beseffen waarom onze regeerders heel vaak van het buitenland terugkomen met mooie woorden, maar nadrukkelijk met lege handen. Zeker omdat we zelden of nooit ons huiswerk maken. Als je als relatief klein land in de wereld ook nog je huiswerk niet maakt, niet duidelijk aangeeft waar je toekomstige belangen liggen en niet definieert hoe anderen daarop kunnen inspelen zal je een hele beleefde glimlach en stevige handdruk krijgen. Meer niet. Begrijp me goed: we moeten niet wegzinken in de gedachte dat we klein zijn. We moeten juist wel ons huiswerk beter maken zodat we onze aanwezig kunnen bestendigen en kunnen opvallen bij de juiste landen en instanties.

Want wat ook blijkt is dat er veel kansen liggen. Er zijn programma’s voor media, journalisten en de NGO-wereld waarvan gebruik gemaakt kan worden. Maar eerst moet gewerkt worden in jouw gebied en dat is vaak niet zo voor wat Suriname en Guyana betreft. Met de aantekening dat Guyana nu wel veel bekender is geworden door de olieboom die het land nu ervaart.

Waar we als land dus minder goed voor de dag komen doordat we ons huiswerk niet hebben gedaan en mensen ons niet zo goed kennen, ligt voor anderen juist daar de gelegenheid om in te zoomen op ons. En die ‘anderen’ hebben niet altijd de beste intenties.

Wanneer civil society en overheidsinstituten zwak functioneren, wetgeving verouderd is, en er niet wordt toegezien op handhaving betekent het een open deur voor anderen die daar juist gebruik van maken. Het belang om ons beter te organiseren en te versterken ligt aan beide kanten van de medaille. Intussen maak ik me gereed om voor de honderste keer met mijn meest geduldige glimlach te reageren op de vraag: “Ooh, Surinam? Where is this country?’

...